ماینر و ارز های دیجیتال



هنگامی که بحث کسب درآمد پیش می آید، جامعه ارز دیجیتال به ۳ گروه اصلی تقسیم می شود. گروه اول تریدرها (Trader) هستند که معتقدند بهترین راه کسب درآمد استفاده از نوسان بازار از طریق ترید کردن است. گروه دوم سرمایه گذاران بلند مدت هستند که با عنوان هودل کنندگان نیز شناخته می شوند. آنها معتقدند که ارزش یک ارز دیجیتال (معمولا بیت کوین) طی چند سال به طور قابل توجهی افزایش خواهد داشت، بنابراین آنها این ارز را ترید نمی کنند و فقط آن را نگهداری می کنند. سومین گروه ماینرها هستند. آنها افرادی هستند که پول زیادی در سخت افزار سرمایه گذاری می کنند تا یک ارز خاص را استخراج کنند.

ماینرهای بیت کوین از کامپیوترهای قدرتمندی برای حل مسائل محاسباتی ریاضیاتی استفاده می کنند که کل این فرایند الگوریتم اجماع گواه اثبات کار نامیده می شود. این تلاش دو نتیجه دارد: اول اینکه بیت کوین های جدید تولید می شوند و دوم اینکه آنها صحت هر تراکنش تائید می کنند که این کار شبکه پرداخت را ایمن و قابل اعتماد می کند.

گزینه دوم هنگامی اتفاق می افتد که ماینرها تراکنش ها را در بلاک ها جمع کرده و سپس آنها را به یک بایگانی عمومی به نام ”بلاک چین” اضافه می کنند. با انجام این کار آنها صحت تراکنش ها را تضمین می کنند و دوبار خرج کردن اتفاق نمی افتد.

در عوض ماینرها بیت کوین هایی به عنوان پاداشی برای تکمیل هر تراکنش دریافت می کنند که به مقدار کوین جدید صادر شده در هر بلاک ماین شده، ”پاداش بلاک” می گویند. هر چهار سال این پاداش در فرآیندی به نام halving نصف می شود.

جیهان چو (Jehan Chu)، تحلیل‌گر شرکت سرمایه‌گذاری Kenetic Capital»، معتقد است که با توجه به نزدیک شدن به هاوینگ، ممکن استقیمت بیتکوین خیلی سریع دوباره وارد روند صعودی شود.

به گزارش  یوتودی، بزرگیِ سقوط اخیر قیمت بیت کوین حتی برخی از معامله‌گران با تجربه را هم غافل‌گیر کرد. با این حال، جیهان چو، این تحلیل‌گر حرفه‌ای معتقد است که پادشاه ارزهای دیجیتال برای پاسخ‌گویی به کاهش عرضه در زمان نصف شدن بیت کوین‌های تولیدشده، می‌تواند یک چرخش سریع» به سمت سطوح بالا داشته باشد.

 

اینجا یک سوال بزرگ مطرح می شود که پاسخ دقیقی برای آن وجود ندارد. پیش از نتیجه گیری مسائل پیچیده ای هستند که نیاز به توضیح دارند. بگذارید با ۴ فاکتور اصلی شروع کنیم که نیاز به شناخت دارند.

  • هزینه برق مصرفی سیستم های کامپیوتری
  • سختی ماینینگ
  • دسترسی و قیمت سیستم های کامپیوتری
  • رقابت

مورد اول تا حدودی فردی است و عمدتا به مکان آن بستگی دارد زیرا هزینه برق مصرفی بسته به مکانی دستگاه ماینینگ متفاوت است. همچنین هزینه ها در فصول مختلف فرق می کند و در اکثر مکان ها قیمت برق در شب کمتر است.

فاکتور سختی شبکه به شدت به هش ریت بیت کوین وابسته است؛ زیرا صحت تراکنش را در هش بر ثانیه اندازه گیری می کند. شبکه به گونه ای طراحی می شود که تعداد مشخصی بیت کوین در هر ثانیه تولید کند و هنگامی که ماینرهای فعال بیشتری وجود دارد، سختی شبکه افزایش می یابد تا اطمینان حاصل شود که سطح توزیع تغییر نمی کند.

اگر چه به نظر می رسد که در دسترس بودن توان محاسباتی مشکلی ایجاد نمی کند اما همیشه اینگونه نیست. طی افزایش سهمی وار(پارابولیک) قیمت در سال ۲۰۱۷ و افزایش توجه رسانه ها، ماینینگ بیت کوین به شدت محبوب شد و بسیاری از مردم سعی کردند وارد این جریان شوند. سخت افزارها به سرعت کمیاب شدند که همچنین قیمت ها را منفجر کرد و تعداد زیادی از ماینرها بالقوه را بلاتکلیف گذاشت. هرچند این روزها همان تجهیزات به راحتی و ارزانتر پیدا می شوند.

چنانکه در بالا ذکر شد، رقابت مهمترین فاکتور است. همانطور که در پاراگراف قبلی می بینیم، شرکت های بزرگ ماینینگ وارد میدان شده اند و اجناس کمتری برای فرد به جای می گذارند.

حالا متوجه می شویم که چرا آن سوال تنها یک پاسخ ”بله” یا ”خیر” ندارد. در واقع با نگاهی به تمام فاکتورهای ذکر شده، هر ماینر در آینده باید از خود این سوال را بپرسد که آیا ماینینگ برای او به صرفه هست یا نه. اما پیش از آنکه با ایده ماینینگ بیت کوین و برای خرید های بزرگ به فروشگاه سخت افزار بروید، اطمینان حاصل کنید که تمام محاسبات لازم را انجام داده اید.

 

اگر بخواهیم نیمه پر لیوان را ببینیم، بیت کوین با وجود سقوط ۲۵ درصدی طی دو هفته وحشتناک، هنوز هم از ابتدای ۲۰۲۰ تاکنون بیش از ۸ درصد افزایش قیمت را تجربه می‌کند.

در مورد بیت کوین، تاریخ نشان داده است که احساسات موجود در بازار خیلی سریع می‌تواند تغییر کند. بنابراین، چو اشاره کرد که قبل از هاوینگ پیش‌بینی‌شده در ماه می ۲۰۲۰ (اردیبهشت ۹۹) که حدود ۶۱ روز با آن فاصله داریم، ممکن است شاهد بازگشت سریع گاوها به بازار باشیم.

برای درک امکان‌پذیر بودن این اتفاق، در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹، بیت کوین برای رشد ۲۵۰ درصدی فقط ۱۲ هفته زمان نیاز داشت. در پایان سال ۲۰۱۷ هم فقط یک ماهِ جنون‌آمیز طول کشید تا بیت کوین با همین مقدار رشد به بالاترین قیمت تاریخش برسد.

البته باید در نظر داشته باشیم این مساله باعث افزایش قیمت دستگاه ماینر هم خواهد شد


امروزه وای فای عمومی (Public WiFi) و رایگان در بسیاری از مکان ها در دسترس می باشد. هتل ها، فرودگاه ها، رستوران ها و غیره برای جذب بیشتر مشتری اقدام به ارائه اینترنت مجانی برای افراد می کنند. این امر ممکن است برای بسیاری از مردم جذاب باشد و مخصوصا مسافران بتوانند در حین سفر ارتباط خود را با فضای مجازی حفظ کنند، اما فراموش نکنید که این وای فای های عمومی بسیار خطرناک هستند. حمله شخص ثالث (Man in the Middle Attacks) یکی از این ریسک ها می باشد و این گونه ریسک ها باید بسیار مورد توجه تریدرهای (trader) ارز های دیجیتال قرار بگیرند. این افراد هرگز نباید برای ترید از وای فای های عمومی استفاده کنند.

حمله شخص ثالث

حمله شخص ثالث به حمله ای گفته می شود که عامل مخرب اقدام به قطع ارتباط بین دو نفر می کند. این حمله انواع مختلفی دارد که یکی از شایع ترین آنها، قطع کردن درخواست یک فرد برای دسترسی به یک وبسایت می باشد. در این حالت، یک صفحه متقلب که ظاهری قانونی دارد، در جواب این درخواست فرستاده می شود. این امر در هر زمینه ای می تواند اتفاق بیافتد، چه وبسایت های مالی باشد و یا وبسایت های اشتراک فایل یا ماینر و غیره.

بنابراین در این نوع حمله ها، یک عامل مخرب اقدام به قطع ارتباط بین دو طرف می کند و فرد را متقاعد می کند تا اطلاعات حساس خود را وارد کند و به این ترتیب این اطلاعات در اختیار این عامل مخرب قرار می گیرند و این عامل مخرب می تواند از این داده های حساس سوء استفاده کند. گاهی هدف از این حمله ها تنها قطع کردن ارتباط خصوصی بین دو طرف می باشد.

امروزه استفاده از اینترنت به یک نیاز ضروری تبدیل شده و اینترنت رایگان به یک فرصت استثنایی! در بسیاری از مکان های عمومی، از جمله کافی شاپ ها و مراکز خرید، خدماتی مانند وای فای رایگان به مشتری ارائه می شود.

ما هر روز از اینترنت استفاده می کنیم، از یک سایت به سایت دیگر می رویم، اما بیشتر ما نمی دانیم که وقتی به سایت های مختلف وارد و خارجی می شویم چه اتفاقی برای داده ها و اطلاعاتمان می افتد.

مونب علی، از مقامات ارشد شرکت Blockstack، مرورگر جدید خود را معرفی می کند که واسطه ها را از بین می برد و قدرت وب را به به مردم می دهد .مونب علی دارای دکترای کامپیوتر است که با استفاده از بلاک چین به کاربران مالکیت واقعی در اینترنت را خواهد داد. او از توسعه گران نرم افزار سورس باز Blockstack است.

 

اگر تاکنون از هر یک از سرویس های رمزنگاری حتی به طور سطحی (تا حدی که مشکلات اولیه شما برطرف شده باشد)، استفاده کرده باشید برای این کار هم مجبور خواهید بود از یک سری تدابیر امنیتی خسته کننده پیروی کنید که شامل عبارات و کدهای پیچیده و طولانی است که باید آن ها را به خاطر داشته باشید یا در مکانی امن حفظشان کنید(هرچند مکان امن برای ذخیره ی کد، در واقع بی معنی است).
بله، شما کنترل دارایی هایتان را به دست دارید اما هزینه ای که باید برای آن بپردازید این است که خود شما مسئول تأمین امنیت خودتان هستید و از آنجا که اکثر مردم، کارشناسان امنیتی نیستند، غالباً بدون آن که بدانند، بسیار زیاد در معرض خطر قرار می گیرند. من همیشه از مشاهده ی این که چگونه بسیاری از افراد، حتی افراد متبحر، اقدامات امنیتی اولیه را رعایت نمی کنند شگفت زده می شوم.
حتی در صورت که شما از یک کیف پول سخت افزاری فوق العاده امن استفاده کنید که استانداردی طلایی برای امنیت امروزی محسوب می شود، باز هم در معرض خطر قرار دارید. در واقع بیشتر مشکلات، در مراحل اتصال و ارتباط” با کیف پول شما به وجود می آیند، نه در خود کیف پول.

 

آنچه در معرض خطر قرار دارد، وماً تنظیمات شما نیست بلکه دقت و مراقبت شماست

در این مقاله، برخی از ترفندهایی که هکرها به استفاده از آن ها برای به سرقت بردن کلیدهای خصوصی(private keys) شما علاقه دارند یا حتی روش هایی که به وسیله آن به شما حقه می زنند تا شما سکه ها/ توکن ها را به مقصدی اشتباه را ارسال کنید، شرح داده می شوند.

1. کپی و Paste

 

شما آدرسی که می خواهید برای آن بیتکوین ارسال کنید را مشاهده می کنید. این آدرس را کپی کرده و سپس در کیف پول خودتان Paste می کنید. این روال به صورت عادی انجام می شود به جز در مواردی که چیزهایی نظیر تروجان کریپتوشافلر وجود داشته باشند، کریپتوشافلر برنامه ی کوچکی است که آدرسی که شما کپی کردید را با آدرس دیگری که هیچ ربطی به آدرس اصلی ندارد، جابه جا می کند. این تروجان با هر نوع رمز عبوری از جمله کپی کردن رمز عبور اصلی شما برای مدیر رمز عبور(مثلاً آخرین رمز عبور) کار می کند.

نکته: این کار پر دردسر است اما(حتماً) آدرس را قبل از paste کردن آن، بررسی کنید(5 رقم اول و آخر). اگر نحوه ی استفاده از کد QR را می دانید از آن استفاده کنید.

 

2. برنامه های موبایلی هک شده

هکرها می توانند برنامه های تجاری جعلی واقعی منتشر کنند که دارایی ها را از یک صرافی ارز رمزنگاری شده(مانند صرافی Poloniex) خریداری کنند، اما در واقع شما در هیچ مکانی مبادله نمی کنید بلکه پول را به حساب هکر جعلی ارسال می کنید.
به طور کلی، اندروید واقعاً مستعد هک شدن است(بیشتر از iOS). شما باید مراقب آنچه نصب می کنید باشید و اطمینان حاصل کنید که دستگاه شما به طور منظم از داده های ناخواسته(junk) پاک سازی می شود.

نکته: زیاد تخیل پردازی نکنید. واضح است(البته نه برای همه) که شما باید از دستگاه خودتان با استفاده از پین (PIN)، حسگر اثر انگشت (Touch ID) یا قابلیت تشخیص چهره (FaceID) حفاظت کنید، احراز هویت دو مرحله ای را برای تمام برنامه هایی که آن را به شما پیشنهاد می دهند، اضافه کنید و از دانلود موارد ناخواسته بپرهیزید.

 

3. ربات های هک Slack

ربات هایی که بر روی Slack مستقر می شوند، مثل یک آفت هستند.
آن ها خطرات امنیتی بر روی کیف پول شما را هشدار می دهند(که البته ممکن است مورد خطرناکی وجود نداشته باشد) و شما را به URL ای متصل می کنند که آن ها از شما کلید خصوصیتان را مطالبه می کنند. این کار را انجام ندهید.

نکته: ربات های بر روی کانال slack را نادیده بگیرید. هنگامی که با شما ارتباط برقرار می کنند، آن ها را گزارش دهید. همچنین از metacert  برای محافظت از کانال های slack خودتان استفاده کنید.

 

شنود وای فای

شنود وای فای یکی از انواع حملات شخص ثالث است که در آن یک عامل شرور به نظارت بر یک وای فای عمومی می پردازد و فعالیت های کاربران را بررسی می کند. هدف این عامل مخرب، دسترسی به اطلاعات حساس و یا الگو های جستجو و ترافیک و بسیاری از چیز های دیگر می باشد.

این کار با ایجاد شبکه وای فای عمومی جعلی ایجاد می شود که بسیار شبیه به شبکه وای فای عمومی اصلی رستوران، فرودگاه و غیره است. به عنوان مثال، فردی وارد رستورانی می شود و مشاهده می کند که سه شبکه وای فای عمومی در دسترس می باشند. احتمال این می رود که یکی از این شبکه ها باشد. هکر ها در انتظار ابزارهایی هستند که به این شبکه های جعلی متصل می شوند و سپس اقدام به یدن اطلاعات حساس و غیره از آنها می کنند.

شنود وای فای تنها یکی از خطرات وای فای های عمومی است و بنابراین توصیه می شود که از این شبکه های عمومی دوری شود. اگر مجبور به استفاده از این شبکه ها بودید، حتما با یکی از کارمندان آن محل در مورد امنیت و اعتبار شبکه صحبت کنید.

 

پاکت اسنیفینگ (Packet Sniffing)

 

گاهی اوقات مجرمان از برنامه هایی کامپیوتری استفاده می کنند که برنامه های پاکت اسنیفینگ نام دارند و توسط متخصصین قانونی و برای ثبت ترافیک شبکه و تحلیل مشکلات موجود طراحی شده اند. این برنامه ها برای نظارت بر الگو های جستجو در اینترنت نیز توسط سازمان های خصوصی مورد استفاده قرار می گیرند.

مجرمان به گونه ای مناسب از این ابزار ها برای فعالیت های غیر قانونی استفاده می کنند. قربانیان اغلب خیلی دیر متوجه ماجرا می شوند و می فهمند که ی هویت و یا غیره در مورد آنها صورت گرفته است.

 

سخن آخر

مجرمان سایبری (cybercriminals) هر روز از روش های جدیدی برای دسترسی به اطلاعات افراد استفاده می کنند. بنابراین همواره باید مراقب باشید و اقدامات لازم را به عمل بیاورید. داشتن اطلاعات در مورد این نوع حملات و نحوه کار کردن آنها بسیار مفید است و باعث می شود که به دام این مجرمان نیافتید. نظر شما چیست؟ آیا از وای فای های عمومی  برای دستگاه ماینر استفاده می کنید؟


در زمان نگارش این مقاله، دستگاه +Bitmain Antminer S17» به عنوان بهترین دستگاه استخراج بیت کوین شناخته می‌شود که در ادامه درباره آن می‌خوانید.

البته بهترین بودنِ یک دستگاه ماینینگ مسئله‌ای کاملا نسبی است و شاید در بعضی از مناطق و شرایط، دستگاه‌هایی مورد استفاده قرار گیرند که در مناطق و شرایط دیگر سودآوری نداشته باشند.

طبق یک قاعده کلی می‌توان گفت بهترین دستگاه استخراج دستگاهی است که علاوه بر طول عمر بالا، بازگشت سرمایه سریع‌تری داشته باشد. زمان بازگشت سرمایه به مدت زمانی که گفته می‌شود که پول خرید دستگاه و هزینه‌های جانبی آن بر می‌گردد.

بر اساس قاعده بالا، بهترین و جدیدترین دستگاه استخراج، همیشه محبوب‌ترین نیست. به عنوان مثال اگر چه دستگاه +Bitmain Antminer S17 بهترین دستگاه استخراج بیت کوین در بازار است اما همچنان بسیاری از فارم‌های بزرگ از دستگاه قدیمی S9 و S11 و  مدل‌های مشابه استفاده می‌کنند.

مهمترین عواملی که بر سودآوری و بازگشت سرمایه یک دستگاه تاثیرگذار هستند، عبارتند از:

  • قدرت دستگاه (هش ریت/نرخ هش): مقدار قدرت پردازش دستگاه برای تولید هش که هر چقدر بالاتر باشد، میزان بیت کوین‌های استخراج شده بالاتر می‌رود. مثال: قدرت دستگاه Antminer S17+ حدود ۷۳ تراهش بر ثانیه (73TH/S) است.
  • مصرف برق دستگاه: مقدار برق مصرفی دستگاه استخراج بر حسب وات که هر چقدر بالاتر باشد، هزینه برق بیشتری را بر گردن ماینر می‌گذارد. مثال: مصرف برق دستگاه +Antminer S17 حدود ۲,۹۲۰ وات (2920W) است.
  • قیمت دستگاه: قیمت دستگاه ماینر میزان پولی که برای خرید دستگاه استخراج پرداخت می‌شود که هر چقدر بیشتر باشد ماینر باید مدت بیشتری فعالیت کند تا سرمایه خرید برگردد و بنابراین زمان بازگشت سرمایه افزایش می‌یابد.

به جز موارد فوق، عوامل زیاد دیگری مثل قیمت بیتکوین  تعرفه برق، سختی شبکه  بیت کوین و … در بازگشت سرمایه تاثیرگذار هستند اما سه مورد بالا فقط مربوط به دستگاه بودند.

 

مقایسه فنی دستگاه ماینینگ انت ماینر S9 و واتس ماینر M3 :

۱- پاور: پاور دستگاه انت ماینر S9 با قدرت ۱۶۰۰ وات و مصرف ۱۳۷۵ وات و معمولا خرابی نسبی کمتر در مقایسه با واتس ماینر M3 با قدرت ۲۴۰۰ وات و مصرف ۲۱۰۰ وات دارد ، همچنین فن پاور M3 صدای به مراتب بیشتری از فن پاور S9 دارد.
پس یک نمره فنی منفی را به حساب M3 منظور میکنیم.

۲- کنترل برد: کنترل برد هر دو دستگاه از نظر کیفیت و کارایی تقریباً مشابه یکدیگر بوده خرابی خیلی کمی را در این قسمت شاهد هستیم.

۳- هش بردها: هر دو دستگاه از هش بردهایی با چیپهای ۱۴ نانو متری استفاده میکنند، هر هش برد دستگاهها دارای ۶۳ چیپ(اسیک) می باشد ولی هیدسینکهای(خنک کننده های) چیپها در دو دستگاه متفاوت میباشد. بدین گونه که هیدسینکهای دستگاه S9 بصورت هر چیپ یک هیدسینک رویی و یک هیدسینک زیری و فاصله چیپها زیاد و خنک کنندگی بیشتر ولی در دستگاه M3 از ۲ هیدسینک پیوسته رویی و دو هیدسینک پیوسته زیری که بر روی برد پیچ میشوند تشکیل شده که در این حالت با وجود اینکه گرمای بیشتری به سبب نزدیکی چیپها داریم ولی مزیت نسبی را نیز شاهد هستیم و آن اینکه در انت ماینر S9 هر هیدسینک فقط با چسپ سیلی بر روی چیپها توسط حرارت اولیه چسپیده میشوند و معمولاً شاهد هستیم که یکی یا چند تا از هیدسینکها در دماهای بالا(مخصوصاً در حالت اورکلاک) جدا شده و باعث خرابی هش برد میگردند که این مورد را در هیدسینکهای پیوسته واتس ماینر M3 شاهد نیستیم، با همه مزایا و معایب فوق تقریبا درصد خرابی هش برد در دو دستگاه مشابه یکدیگر میباشد، اما تعمیرات هش برد در کشور ما بواسطه اینکه دستگاه Tester انت ماینر S9 موجود میباشد ولی دستگاه Tester واتس ماینر M3 در حال حاضر موجود نمی باشد در S9 راحت تر از M3 است.
پس دومین نمره فنی منفی را به دستگاه واتس ماینر M3 به دلیل نبود دستگاه تستر جهت تعمیر آن میدهیم.

 

مقایسه توجیه مالی دو دستگاه انت ماینر S9 و دستگاه واتس ماینر M3 :

۱- قدرت دستگاهها: قدرت دستگاه انت ماینر S9 معادل ۱۳.۵ الی ۱۴.۵ تراهش و قدرت واتس ماینر M3 معادل ۱۱.۵ الی ۱۲.۵ تراهش است. یعنی میزان درآمد دستگاه واتس ماینر M3 معادل ۸۵ درصد درآمد انت ماینر S9 است.

۲- هزینه برق: مصرف برق M3 معادل ۲۱۰۰ وات و مصرف برق S9 معادل ۱۳۷۵ وات است. یعنی هزینه برق S9 معادل ۶۵ درصد هزینه برق M3 است.

۳- هزینه خرید دستگاه: در حال حاضر هر دستگاه M3 نو در بازار ایران حدود ۳ میلیون تومان و هر دستگاه M3 استوک حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد. هر دستگاه S9 نو در بازار ایران ۶ میلیون تومان و هر دستگاه استوک حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد. یعنی هزینه خرید هر دستگاه M3 نصف قیمت S9 میباشد که این مورد به تنهایی توجیه مالی دستگاه M3 را بالا برده.

نتیجه گیری:

چنانچه از برق خانگی استفاده میکنید توصیه میشود دستگاه S9 تهیه کنید ولی چنانچه از برق صنعتی یا کشاورزی استفاده میکنید توصیه میشود دستگاه واتس ماینر M3 تهیه کنید، چون سرعت بازگشت سرمایه با فرض استفاده از برق صنعتی یا کشاورزی در دستگاه M3 استوک حدود ۴ ماه و در دستگاه M3 نو حدود ۶ ماه میباشد ولی بازگشت سرمایه در دستگاه S9 استوک حدود ۶ ماه و در دستگاه S9 نو حدود ۹ ماه میباشد.
همیشه دستگاهی را خریداری نمایید که سریعترین بازگشت سرمایه را داشته باشید.

در اینجا قصد داریم هشت دستگاه برتر برای استخراج بیت کوین در سال ۲۰۲۰ را معرفی کنیم.

به این نکته توجه داشته باشید که بالاتر بودن قدرت‌ دستگاه به معنای بهتر بودن دستگاه نیست. عواملی مانند مصرف برق، طول عمر، وزن، صدا، اندازه و … نقش اساسی در ماینینگ دارند. همچنین در فهرست زیر فاکتورهایی مثل سودآوری، قیمت، اندازه، وزن و مقبولیت در میان مصرف‌کنندگان لحاظ شده است.

 

۱. بیت مین انت ماینر اس ۱۷ پلاس

  • قدرت: ۷۳ تراهش بر ثانیه (73TH/S)
  • مصرف برق: ۲,۹۲۰ وات (2920W)
  • قیمت جهانی: حدود ۲,۶۰۰ دلار

انت‌ماینرهای سری ۱۷، در حال حاضر پرچمدار شرکت بیت مین هستند. بیت مین بزرگ‌ترین تولیدکننده دستگاه‌های استخراج است.

انت‌ماینر اس ۱۷ پلاس که در دسامبر ۲۰۱۹ به بازار عرضه شد، با قدرت ۷۳ تراهش (TH/S) و مصرف برق حدود ۲,۹۲۰ وات، در حال حاضر لقب بهترین دستگاه استخراج بیت کوین را یدک می‌کشد. قیمت این دستگاه بین ۲,۴۰۰ تا ۲,۶۰۰ دلار متغیر است.

در این ماینر با بهره‌گیری از فناوری انتقال گرمای دوگانه، فضای بین ورودی و خروجی هوا ۵۰ درصد کاهش یافته است که دمای دستگاه و صدای آن را تا حد زیادی بهبود داده است. همچنین در این مدل جدید مکانیستم‌های تحمل دما و خنک‌کنندگی توسعه پیدا کرده‌اند تا شاهد کمترین نوسان در کارکرد آن باشیم.

 

۲. بیت مین انت ماینر اس ۱۷ پرو

  • قدرت: ۵۳ تراهش بر ثانیه (53TH/S)
  • مصرف برق: ۲,۰۹۴ وات (2094W)
  • قیمت جهانی: حدود ۱,۹۰۰ دلار

تا قبل از عرضه اس ۱۷ پلاس، اس ۱۷ پرو بهترین دستگاه استخراج بیت کوین بود و حالا در رده دوم سودآورترین ماینرهای بیت کوین قرار دارد. با این حال، با توجه به اینکه مدل اس ۱۷ پلاس هنوز به صورت عمده عرضه نشده است، در بسیاری از فارم‌ها از اس ۱۷ پرو استفاده می‌شود.

انت‌ماینر اس ۱۷ پرو که در آوریل ۲۰۱۹ به بازار عرضه شد، با قدرت ۵۳ تراهش (TH/S) و مصرف برق حدود ۲۰۹۰ وات دومین دستگاه کارآمد جهان برای استخراج بیت کوین است.

اس ۱۷ پرو مثل اس ۱۷ پلاس در سه حالت قابل راه‌اندازی است: کم مصرف – معمولی و توربو که هر کدامشان قدرت هش و مصرف برق مختلفی دارند.

 

 

3. اینوسیلی تی ۳ پلاس

 

  • قدرت: ۵۲ تراهش بر ثانیه (52TH/S)
  • مصرف برق: ۲,۱۰۰ وات (2100W)
  • قیمت جهانی: حدود ۱,۷۰۰ دلار

نسل جدید ماینرهای بیت کوین شرکت اینوسیلی به معنای واقعی کلمه یک ترمیناتور در میان ماینرها هستند. پس از موفقیت دستگاه تی ۳، مدل بعدی یعنی تی ۳ پلاس در می ۲۰۱۹ عرضه شد.

قدرت هش ۵۲ تراهش و مصرف برق ۲۱۰۰ وات، این دستگاه را در لیست خرید استخراج‌کنندگان زیادی قرار داده است. شرکت اینوسیلی هم خود یک شرکت بسیار معتبر بوده و از این جهت هم مزیت محسوب می‌شود.

وزن بسیار مناسب نسبت به قدرت هش (ده کیلوگرم) و ابعاد تقریبا جمع‌وجور باعث شده است تا از این ماینر در مقایس صنعتی و در سطح بالایی استفاده شود.

تی ۳ پلاس مدل دیگری هم دارد که قدرت آن به ۵۷ تراهش می‌رسد. قیمت Innosilicon T3+ 52T در بازارهای جهانی حدود ۱,۷۰۰ دلار است.

 

4. واتس‌ماینر ام۲۰ اس

  • قدرت: 68 تراهش بر ثانیه (68TH/S)
  • مصرف برق: ۳,۳۶۰ وات (3360W)
  • قیمت جهانی: حدود ۱,۸۰۰ دلار

شرکت MicroBT اخیرا با عرضه دستگاه قدرتمند واتس‌ماینر ام ۲۰ اس نشان داده که می‌تواند رقیبی جدی برای شرکت‌های بزرگ ماینینگ باشد.

چیپ‌های ۱۲ نانومتری ام‌۲۰ اس به پای چیپ‌های ۷ نانومتری انت‌ماینرهای جدید نمی‌رسند اما قیمت پایین و قدرت بالای این دستگاه در مقایسه با رقبای خود امیدوارکننده است.

وزن ام‌۲۰ حدود ۱۲ کیلوگرم است که نسبت به بقیه‌ی دستگاه‌های ماینر خیلی بالا نیست. از این ماینر در سطح صنعتی و خرد تا حد زیادی استفاده می‌شود اما به پای انت‌ماینرها نمی‌رسد.

ماینر M20S با ۶۸ تراهش قدرت، مصرف برقی در حدود ۳,۳۶۰ دارد و در آگوست ۲۰۱۹ عرضه شد. ماینر Whatsminer M20S با قیمت حدود ۱,۸۹۰ دلار در سایت‌های خارجی به فروش می‌رسد.

 

5. ای‌بنگ ای‌بیت ای‌۱۲ پلاس

  • قدرت: ۵۰ تراهش بر ثانیه (50TH/S)
  • مصرف برق: ۲,۵۰۰ وات (2500W)
  • قیمت جهانی: حدود ۲,۳۰۰ دلار

شرکت ای‌بنگ با ماینرهای سری E خود توانسته است که بخش بزرگی از بازار دستگاه‌های ماینینگ را بدست بگیرد. دستگاه Ebit E12+ آخرین و قدرتمندترین دستگاه تولیدیِ این شرکت است.

دستگاه Ebit E11++ در اکتبر ۲۰۱۸ عرضه شد و با قدرت هش فوق‌العاده بالای ۴۴ تراهش توجهات زیادی را به خود جلب کرد. حالا پرچمدار جدید ای‌بنگ یعنی مدل +E12 با قدرت هش ۵۰ تراهش و مصرف برق حدود ۲۵۰۰ در میان دستگاه‌های پرقدرت استخراج می‌درخشد.

وزن دستگاه E12 حدود ۱۰ کیلوگرم است که نسبت به رقبای خود یک وزن عالی محسوب می‌شود. اندازه کوچک این دستگاه نسبت به سایر دستگاه‌های مشابه باعث می‌شود که به راحتی بتوان آن‌ها را در فارم‌ جای داد.

این ماینر در سپتامبر ۲۰۱۹ عرضه شد. قیمت ای‌بیت ای‌۱۲ پلاس حدود ۲,۳۰۰ دلار است.

6. کنان آوالون‌ماینر ۱۰۶۶ 

  • قدرت: ۵۰ تراهش بر ثانیه (50TH/S)
  • مصرف برق: ۳,۲۵۰ وات (3250W)
  • قیمت جهانی: حدود ۱,۴۰۰ دلار

شرکت کنان که دومین شرکت بزرگ تولیدکننده دستگاه‌های استخراج است، قصد دارد با دستگاه‌های ماینر خود بازار را در اختیار بگیرد. مدل ۱۰۶۶ از سری آوالون‌ماینر جدیدترین دستگاه این شرکت است که در بازار به فروش می‌رسد.

دستگاه AvalonMiner 1066 با قدرت ۵۰ تراهش و مصرف برق ۳,۲۵۰ وات، یکی از کارآمدترین دستگاه‌های استخراج بیت کوین است، مخصوصا در مناطقی که هزینه برق پایین باشد.

کیفیت بالای دستگاه‌های کنان و قیمت پایین‌تر آن‌ها باعث شده است تا ماینرهای زیادی از این دستگاه‌ها در فارم‌های خود استفاده کنند. قیمت آوالون ماینر ۱۰۶۶ در فروشگاه‌های اینترنتی حدود ۱,۴۰۰ دلار است.

 

7. بیت مین انت ماینر تی ۱۷ پلاس 

  • قدرت: ۶۴ تراهش بر ثانیه (64TH/S)
  • مصرف برق: ۳,۲۰۰ وات (3200W)
  • قیمت جهانی: حدود ۱,۸۹۰ دلار

بعد از سری اس ۱۷ که بیش‌ترین سودآوری را در میان دستگاه‌های شرکت بیت مین دارند، سری تی ۱۷ سودآورترین انت‌ماینرهای این شرکت هستند.

دستگاه انت ماینر تی ۱۷ پلاس با قدرت حدود ۶۴ تراهش و مصرف برق ۳,۲۰۰ وات، در دسامبر ۲۰۱۹ عرضه شده است و هنوز به صورت انبوه در بازار وجود ندارد.

علیرغم تفاوت فاحش در هش ریت و مصرف برق، انت‌ماینرهای تی‌ ۱۷ از تمام امکانات موجود در اس ۱۷ برخوردار هستند.

انت ماینر تی ۱۷ پلاس با قیمت حدود ۱,۸۹۰ دلار در فروشگاه‌های اینترنتی به فروش می‌رسد.

 

8. واتس‌ماینر ام۲۱‌ اس 

  • قدرت: ۵۶ تراهش بر ثانیه (56TH/S)
  • مصرف برق: ۳,۳۶۰ وات (3360W)
  • قیمت جهانی: حدود ۱,۳۰۰ دلار

یکی دیگر از دستگاه‌های پرقدرت و البته بسیار محبوب شرکت MicroBT، واتس‌ماینر ام‌۲۱ اس است. ام‌۲۱ اس قبل از مدل قدرتمندتر ام‌۲۱ اس در جولای ۲۰۱۹ عرضه شد.

مدل ام‌۲۱ اس با قدرت هش ۵۶ تراهش و مصرف برق ۳,۳۶۰ وات، این روزها در فارم‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و سود خوبی به صاحبانش می‌رساند. قیمت این ماینر حدود ۱,۳۰۰ دلار است.

 

معرفی چند شرکت سازنده دستگاه های ماینر بیت کوین

شرکت Bitmain از معروف ترین این شرکت ها در عرصه ماینینگ و ساخت دستگاه ماینر با برند  Antminer می باشد. با این حال محصولات شرکت What’s miner نیز بازار را پر کرده و در بعضی مواقع گوی سبقت را ربوده است. بعد از سقوط ارزش بیت کوین و تعطیل شدن بسیاری از فارم ها، دستگاه های دست دوم ساخت این شرکت به طور عمده وارد کشور شد و سهمی از بازار را به خود اختصاص داد. از طرفی این روز ها نام شرکت دیگری نیز بر سر زبان ها افتاده. محصولات AvalonMiner سعی در تخصیص قسمتی از بازار ماینر ها دارند. اما جای این سوال همیشه باقی است که محصولات کدام شرکت مناسب تر هستند.

بازار هدف شرکت های سازنده دستگاه ماینینگ

به طور کلی این شرکت ها دو نوع بازار را هدف قرار داده اند. اول کشور های با تعرفه برق ارزان و دوم کشورهای با تعرفه برق گران تر ولی دارای واحد پول با ارزش بیشتر. برای بازار اول این شرکت ها سعی کرده اند که محصولات با قیمت کمتر و البته مصرف برق بیشتر یا به عبارتی بازده کمتر تولید کنند. چرا که با قیمت پایین تر و هزینه برق پایین، بازگشت سرمایه سریعتر اتفاق می افتد.

در مورد بازار دوم باید توجه داشت که هزینه مصرف برق به قدری حایز اهمیت است که ممکن است بعضی از دستگاه های ماینر صرفه ی اقتصادی نداشته باشند. در واقع در این مورد سعی شده با بالا بردن بازدهی دستگاه و میزان ماینینگ به ازای مصرف کمتر، ماینینگ توجیه پذیر باشد.

 

هش ریت در دستگاه ماینر

هش ریت به معنای تعداد محاسبه‌های پیچیده‌ای است که سخت‌افزار می‌تواند در یک ثانیه کامل کند. هش ریت شانس حل محاسبات پیشرفته را افزایش می‌دهد که این قضیه برای به دست آوردن بیت کوین به عنوان یک جایزه اامی است. هش ریت با مگاهش یا گیگاهش یا تراهش در هر ثانیه اندازه‎گیری می‌شود. اولین سخت‎افزار استخراج بیت کوین هش ریت بیت ۳۳۶ مگاهش در ثانیه و ۱۴ میلیون مگاهش در ثانیه داشت.

با توجه به اینکه خرید ماینر بیتکوین یک سرمایه‎گذاری است، باید برای تکمیل مؤثر فرآیند ماینینگ یک هزینه خاص را در نظر بگیرید که جزو آن هزینه برق است. هرچه سخت‎افزار استخراج قوی‌تر باشد، برق بیشتری مصرف می‌کند. پیش از خرید هر گونه سخت‎افزار ماینینگ، باید نرخ مصرف برق را به وات در نظر بگیرید.

اعداد مربوط به مصرف برق و هش ریت به شما کمک می‌کند تعداد هش‌هایی را که می‌توانید از هر وات برق از طریق سخت‎افزار استخراج به دست آورید را محاسبه کنید. پس از آن، هش ریت را بخش بر مصرف برق دستگاه به وات کنید تا نتیجه را به دست آورید.

سختی استخراج یا ماینینگ چیست؟

سنجش میزان سختی پیدا کردن یک هش زیر ارزش هدف (یک عدد ۲۵۶ بیتی) در طول اثبات کار است. سختی استخراج بالا به معنای ارزش هدف پایین و برعکس است. ارزش هدف هر ۲۰۱۶ بلاک (تقریباً هر دو هفته یک مرتبه) مجدداً محاسبه می‌شود. میانگین زمان ایده‌آل استخراج ۱۰ دقیقه به ازای هر بلاک است.

ر حال حاضر صدها مدل مختلف از دستگاه استخراج بیت کوین وجود دارد که هر کدام از آن‌ها می‌توانند قدرت هش و مصرف برق متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال سری ۱۷ انت‌ماینرهای شرکت بیت کوین خودش شامل شش مدل مختلف می‌شود که هش‌ریت‌ و مصرف برق متفاوتی دارند. بنابراین قبل از تهیه یک دستگاه ماینینگ حتما مطمئن شوید که همان مدلی را که می‌خواهید خریداری کنید.

 

روز‌ به‌ روز به تعداد مدل‌های دستگاه‌ ماینر افزوده می‌شود و رقابت بین شرکت‌های تولیدکننده ماینر شدت می‌یابد. با ورود دستگاه‌های جدید، دستگاه‌های قدیمی‌تر آرام آرام از دور رقابت و سودآوری خارج می‌شوند.

همانطور که گفتیم، از دید کلی بهترین دستگاه استخراج دستگاهی است که طول عمر مناسبی داشته باشد و بتواند بازگشت سرمایه سریع‌تری را رقم بزند. بنابراین معیارِ بهترین بود می‌تواند برای هر کسی متفاوت باشد.

قدرتمندترین دستگاه همیشه محبوب‌ترین دستگاه نیست. فارم‌های زیادی همچنان از دستگاه‌های قدیمی استفاده می‌کنند چون بازگشت سرمایه سریع‌تری دارند و از نظر طول عمر امتحان خود را پس داده‌اند.

هفت دستگاهی که در بالا از آن‌ها نام بردیم در مقایس جهانی به عنوان بهترین دستگاه‌های استخراج بیت کوین شناخته می‌شوند اما در برخی از مناطق و شرایط ممکن است کارآمدی لازم را نداشته باشند. به این ترتیب، اگر قصد تهیه دستگاه استخراج را دارید به این مطلب اکتفا نکنید و حتما خودتان نسبت به شرایطی که دارید، تحقیقات لازم را انجام دهید.


برای استخراج بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، اصلی‌ترین موضوع، تهیهٔ یک دستگاه یا سخت‌افزار مناسب است که بتواند بیشترین بازده را به فرد ماینر برساند. در این مقاله ضمن توضیحات مختصر درباره‌ی سخت‌افزارهای ماینینگ، برخی نکات مهم قبل از خرید دستگاه استخراج را بازگو می‌کنیم و در پایان نحوه تست این دستگاه‌ها را توضیح می‌دهیم.

 

دستگاه های استخراج ASIC ( ای سیک ) :

از هر سخت‌افزار کامپیوتر که توان پردازشی داشته باشد، می‌توان برای استخراج یا همان ماینینگ استفاده کرد. به طور کلی مهم‌ترین سخت‌افزارها و دستگاه‌های مورد استفاده برای استخراج عبارتند از:

  • پردازنده مرکزی (CPU)
  • پردازنده گرافیکی (GPU) یا همان کارت گرافیک
  • دستگاه یا کارت FPGA
  • دستگاه مخصوص استخراج (ASIC)

با گسترش شبکه بیت کوین و ماینرهای آن، امروزه استخراج به‌صرفه آن فقط با تراشه‌های مخصوصی تحت عنوان ای‌سیک (ASIC) امکان پذیر است.

لایت کوین، بیت کوین کش، بیت کوین اس وی و زی‌کش از جمله دیگر ارزهای مطرحی هستند که استخراج آن‌ها فقط با دستگاه ای‌سیک انجام می‌شود.

کلمه ای‌سیک مخفف عبارت مدار مجتمع با کاربرد خاص» است، به این معنی که سخت‌افزارهای آن فقط برای یک کاربرد مخصوص ساخته می‌شوند. بنابراین دستگاه‌ ای‌سیک ماینر فقط برای ماینینگ طراحی می‌شود، نه کار دیگری.

 

۱. هر دستگاه اسیک برق زیادی استفاده می کنند و حدود 7 الی 10 آمپر برق مصرف می کنند.

۲. برق مسی حدود 25 آمپر است که به تنهایی و بدون استفاده از سایر دستگاه های برقی تا ۲ دستگاه اسیک را پشتیبانی می کند به شرطی که لوازم برقی دیگری روشن نباشد. در غیر اینصورت یک دستگاه برای منزل مسی کافی است.

۳. تعرفه برق کشاورزی و صنعتی کارخانه بسیار مناسب تر از برق مسی بوده و برق تجاری نیز تعرفه بسیار گران تری دارد.

۴. برای اتصال دستگاه به برق حتما از محافظ برق های با کیفیت و خارجی استفاده نمایید.

۵. جهت اتصال دستگاه به برق نیاز به کابل برق همانند کابل برق کیس کامپوترهای خانگی دارید که بهتر است نوع آن بسیار ضخیم و با کیفیت باشد وگرنه باعث آب شدن سیم می شود‌. نوع سیم کابل بهتر از از نوع ۱۶ آمپر باشد.

۶. میزان سود دهی هر دستگاه لحظه ای است و بستگی به مواردی مثل سختی شبکه، قیمت آن ارز، میزان پاداش هر بلاک، قیمت دلار دارد.

۷.  دستگاه گرمای زیادی ایجاد می کند که بهتر است دمای اطراف دستگاه توسط کولر گازی خنک شود و توسط فن ها تهویه مطلوبی داشته باشد تا هوای گرم را خارج کند. هر چقدر خنکی محیط دستگاه ها بیشتر باشد قدرت پردازش دستگاه بیشتر و عمر دستگاه بسیار طولانی تر می شود.

۹. دستگاه ها معمولا صدای زیادی دارند و بهتر است در فضاهایی که برای کسی مزاحمت صوتی ایجاد نکند قرار بگیرد و یا داخل اتاق هایی با عایق صوتی و فوم های الاستومری ضخیم قرار بگیرد.

۱۰. می توان در فضاهای کوچک جهت کاهش دما و صدای دستگاه آن را داخل باکسی قرار داد و داخل آن را روغن ماینینگ که نارسانا هستند قرار داد. اما باید فن آن را خارج کرد و چون دستگاه بدون فن روشن نمی شود بجای آن یک مدار مجازی ایجاد کرد و یک فن خنک کننده هم به باکس جهت خنکسازی روغن ماینینگ اویل بایستی متصل شود.اما در کل استفاده از روغن دستگاه را از استاندارد خارج می کند و توصیه نمی شود.

۱۱. دستگاه ها فقط با سیم LAN به اینترنت متصل می شوند و با سرعت و حجم اینترنت معمولی هم ماینینگ انجام می شود ولی هر چقدر سرعت اینترنت بیشتر باشد بهتر است.

۱۲. دستگاه ها کلید روشن و خاموش ندارند و به محض اینکه برق یا اینترنت قطع شود ماین ارز متوقف شده و پس از وصل شدن برق و اینترنت مابقی ماینینگ انجام می شود و پاداش های قبلی از بین‌ نمی رود.

۱۳. هر استخری و هر ارزی بایستی به یک حداقل میزان استخراج برسند تا به ولت شما واریز شود مثلا استخر اسلاش و ارز بیتکوین باید یه مقدار 0.001 برسد تا به ولت شما واریز نماید.

۱۴. درصورت گرم شدن دستگاه بصورت خودکار ماین را متوقف می کند و چراغ قرمز دستگاه چشمک میزند ولی دستگاه خاموش نمی شود.

۱۵. در صورت برخورد با مشکل ارتباط با اینترنت یا ماینینگ ممکن است کابل Lan، مودم ، مشکل داشته باشد . در ضمن مودم حتما باید مودم روتر باشد.

۱۶. دستگاه ها معمولا گارانتی ۶ ماهه شرکت تولید کننده را دارند و هیچ شرکت ایرانی گارانتی آن ها را فعلا برعهده ندارد. درصورت حفظ نکات محافظ برق و خنکسازی و تهویه محیط برای دستگاه مشکلی پیش نمی آید. ولی در صورت مشکل تعمیرات آن در ایران قابل انجام‌ است و دستگاه پیچیده ای نیست.

۱۷. فروش ارزهای ماین شده در ایران قابل انجام است و براحتی می توانید ارزها را به ریال تبدیل نمایید.

۱۸.نصب و تنظیمات دستگاه بسیار راحت و ساده است و در کمتر از ۱۵ دقیقه دستگاه آماده ماینینگ می شود. آموزش گام به گام راه اندازی در سایت قرار داده ایم.

۱۹. محافظ های برق معمولا تا ۱۰ آمپر را پشتیبانی می کنند و برای این محافظ ها تنها یک دستگاه پشتیبانی می شوند.

۲۰. این دستگاه ها نیازی به کامپیوتر جداگانه ای ندارند و خود آن ها دارای نرم افزار اختصاصی لینوکسی هستند که مدیریت دستگاه را می توانید توسط نرم افزار خود دستگاه انجاج دهید. تنها کافیست جهت تنظیم اولیه با یک لپ تاپ یا کامپیوتر به اینترنتی که مشترک به دستگاه وصل است بشوید و توسط IP دستگاه متصل شوید و تنظیمات را انجام دهید.

۲۱. جهت اتصال از راه دور دستگاه کافیست یک سیستم‌کامپیوتر متصل به اینترنت مشترک دستگاه را روشن نگه داشته و بر روی آن نرم افزارهای ریموت مثل Anydesk را نصب کنید و توسط گوشی از راه دور به سیستم کامپیوتری وصل شده و توسط آی پی دستگاه به تنظیم و مدیریت آن بپردازید

۲۲. درصورت بروز مشکل در ماینینگ می توانید توسط سوراخ ریزی که در قسمت جلوی دستگاه وجود دارد سیستم را ریستارت نمایید.

۲۳. اگر در ماینینگ مشکلی توسط دستگاه بود توسط آموزشی که در سایت قرار دادیم می توانید نرم‌افزار خود دستگاه را آپدیت نمایید این آپدیت برخی مشکلات را در سیستم ماینینگ حل می کند.

24. جهت یافتن مقدار آمپری که هر دستگاه مصرف می کند میزان وات دستگاه را تقسیم بر 198 کنید.

برندها و مدل‌های دستگاه‌های استخراج

دستگاه‌های استخراج مثل گوشی‌های موبایل، در طرح‌ها و مدل‌های مختلف عرضه می‌شوند. مانند برندهای گوشی، برندهای تولیدکننده دستگاه استخراج هم از نظر اعتبار و محبوبیت متفاوت هستند. در حال حاضر پنج تولیدکننده برتر برای خرید دستگاه ماینر به ترتیب عبارتند از:

  • بیت مین (Bitmain) – تولیدکننده دستگاه‌های انت‌ماینر (Antminer)
  • کنان (Cannan) – تولیدکننده دستگاه‌های آوالون (Avalon)
  • اینوسیلی (Innosilicon) – تولیدکننده دستگاه‌های ترمیناتور (Terminator)
  • میکرو بی‌تی‌ (MicroBT) – تولیدکننده دستگاه‌های واتس‌ماینر (Whatsminer)
  • ای‌بنگ (Ebang) – تولیدکننده دستگاه‌های ای‌بیت (Ebit)

مشخصات هر دستگاه‌های استخراج

هر دستگاه ماینر معمولاً فقط از یک الگوریتم رمزنگاری پیشتیبانی می‌کند (برخی از دستگاه‌های جدید از چند الگوریتم پشتیبانی می‌کنند). به این ترتیب، هر دستگاه فقط می‌تواند به استخراج تعداد معدودی ارز دیجیتال بپردازد. به عنوان مثال دستگاه استخراج Antminer S17» فقط الگوریتم SHA-256 را پشتیبانی می‌کند که شامل بیت کوین، بیت کوین کش و تعداد انگشت شماری ارز دیجیتال دیگر می‌شود.

هر دستگاه استخراج دارای قدرت پردازش خاص است که به آن نرخ هش یا هش ریت (hash rate) می‌گویند. هر چقدر مقدار قدرت پردازش دستگاه بالاتر باشد، میزان بیت کوین‌های استخراج شده بالاتر می‌رود. مثال: قدرت دستگاه Antminer S17 حدود ۵۳ تراهش بر ثانیه (53TH/S) است.

دستگاه‌‌های ماینر برق زیادی مصرف می‌کنند، که هر چقدر بالاتر باشد، هزینه برق بیشتری را بر دوش ماینر می‌گذارد.

 

پیش از هر اقدامی باید نکات زیر را در نظر گرفته و سپس اقدام به خرید ماینر و در نهایت استخراج ارز موردنظر کنید:

1 – چه ارزی را برای استخراج انتخاب کردید؟

مهم‌ترین چالش در بحث خرید ماینر نوع ارزی است که می‌خواهید استخراج‌کنید. زیرا هرکدام از ماینرها با الگوریتم خاصی و برای استخراج ارز خاصی کار می‌کنند.

حتما برای شروع کار سعی کنید از ارزهایی استفاده کنید که شناخته‌تر باشند.

در اینجا سؤال پیش می‌آید که برای مثال آیا می‌توان از ماینر بیت کوین برای دیگر ارزها هم استفاده کرد؟ باید بگوییم که با توجه به نوع الگوریتم‌ها که برای هر ماینر متفاوت است شما می‌توانید ارزهایی که از یک نوع الگوی خاص پیروی می‌کنند را با یک دستگاه استخراج‌کنید.

برای مثال بیت کوین از الگوریتم SHA-256 پیروی می‌کند درنتیجه هر ارزی که از این الگوریتم پیروی کند را می‌توانید با ماینر بیت کوین استخراج‌کنید.

2 – چه میزان بودجه برای خرید ماینر در نظر گرفته‌اید؟

همان‌طور که می‌دانید برای هر کسب‌وکاری داشتن یک سرمایه و بودجه اولیه اامی است.

در بحث ماینینگ هم به همین صورت است و شما باید با توجه به بودجه‌ای که در اختیار دارید و بررسی تمامی هزینه‌های پیش رو و همچنین پیش‌بینی میزان سودی که قرار است از این راه به دست آوردی اقدام به خرید ماینر مناسب با بیشترین بازدهی کنید.

غیر از قیمت خود دستگاه، باید سایر هزینه‌ها مانند کابل‌کشی، تجهیزات برق و… را در نظر بگیرید.

3 – میزان استخراج هر ماینر در روز چقدر است؟

تخمین میزان درآمد روزانه در استخراج ارزهای دیجیتال بسیار حائز اهمیت است.

برای این کار می‌توانید از ماشین‌حساب‌های ارز دیجیتال استفاده کنید. توجه داشته باشید که برخی از دستگاه‌ها علاوه بر مصرف برق بالا، بازدهی کمی نیز دارند درنتیجه استفاده از چنین دستگاه‌هایی عاقلانه نیست.

4 – آیا فضای مناسب و برق مناسب برای این کاردارید؟

توجه به این نکته که هر دستگاه چه میزان برق مصرف می‌کند و اینکه آیا برقی که در اختیاردارید پاسخگوی دستگاه موردنظر هست یا خیر نیز اهمیت دارد.

به همین علت است که کشور چین به دلیل ارزان بودن برق، تبدیل به قطب استخراج بیت کوین شده است.

5 – اینترنت شما پاسخگوی عمل ماینینگ هست؟

مسلماً شما برای عمل ماینینگ به اینترنت نیاز دارید. با توجه به اینکه عمل استخراج فرآیند کوتاهی نیست، اتصال به اینترنتی که حین کار دچار قطعی نشود مهم است.

برای ماینینگ حجم زیادی از اینترنت مصرف نمی‌شود بلکه پایدار ماندن اینترنت مهم است که دچار قطعی نشود.

6 – مشخصات فنی ماینر ارز دیجیتال چگونه است؟

از دیگر مواردی که برای خرید ماینر باید به آن توجه کنید مشخصات فنی دستگاه است.

این مشخصات می‌تواند قدرت پردازش، میزان مصرف انرژی، وزن دستگاه و میزان تولید صدا باشد.

7 – ماینر دست دوم خوب است؟

از جمله موارد معمول در خرید ماینرها استفاده از دستگاه‌های تعمیر شده یا به‌اصطلاح Refurbished است.

این نوع دستگاه‌ها همان‌طور که از نامشان مشخص است ماینرهای مشکل‌داری هستند که پس از جمع‌آوری و تعمیر مجدداً وارد بازار شده‌اند و با این عنوان به فروش می‌رسند و یکی از دلایلی که مورد استقبال قرار می‌گیرند اختلاف قیمتی است که با دیگر دستگاه‌ها دارند.

باید توجه داشته باشید که این دستگاه‌ها شرایط گارانتی و خدمات پس از فروش را ندارند و عمدتاً عملکرد ضعیفی نسبت به سایر دستگاه‌ها دارند.

 

مزایای دستگاه استخراج در کنار مشکلات خرید و فروش آن‌ها

دستگاه‌های استخراج ای‌سیک امروزه بخش بزرگی از صنعت ماینینگ را تشکیل می‌دهند. این دستگاه‌ها از آنجایی که اختصاصی برای ماینینگ هستند، به صورت بهینه تولید می‌شوند و سودآوری به شدت بالاتری نسبت به دیگر سخت‌افزارهای ماینینگ دارند. ای‌سیک‌ها بلافاصله پس از تولید، آماده به کار هستند و هر کسی با حداقل دانش فنی می‌تواند آن‌ها را راه‌اندازی کند.

با این حال، در عین مزیت‌های زیاد، خرید و فروش دستگاه‌های ای‌سیک از چالش‌های اساسی آن است.

به طور کلی و حداقل در این مقطع، خریدن دستگاه‌های ای‌سیک بسیار مشکل است. این دستگاه‌ها اغلب به تعداد محدود تولید می‌شوند و تولیدکننده خیلی سریع و حتی در مرحله پیش‌ فروش تمام آن‌ها را می‌فروشد. بنابراین دستگاه‌ها به دست واسطه‌ها میفتند و با قیمت‌های بسیار بالاتر به فروش می‌رسند.

فروش ماینرهای دست دوم به جای نو هم یکی از مواردی است که باید به آن توجه شود؛ دستگاه‌هایی که عمر خود را کرده‌اند و هر لحظه امکان از کار افتادنشان وجود دارد. همچنین در بعضی از کشورها از جمله ایران، این دستگاه‌ها (در زمان نگارش این مطلب) به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند و برخی فروشندگان بر تعهدات خود از جمله ضمانت یا زمان تحویل محصول پایبند نیستند.

علاوه‌بر این‌ها، در زمان عرضه یک دستگاه‌ جدید، بازگشت سرمایه آن بسیار سریع است، اما زمانی که بدست مشتری می‌رسد، به دلیل افزایش سختی استخراج، تا حد زیادی بازگشت سرمایه کاهش می‌یابد.

از طرف دیگر قیمت ارز دیجیتال استخراجی هم در سودآوری تاثیر دارد. زمانی که سختی استخراج بالا برود و قیمت متناسب با آن رشد نکند، سودآوری ماینینگ کاهش می‌یابد.

همانطور که در بالا هم گفتیم، دستگاه‌های ASIC کاربرد دیگری به جز کار ماینینگ ندارند. بنابراین در صورت بلا استفاده شدن (عدم سوددهی در گذر زمان) فروششان به شدت مشکل خواهد بود یا حداقل با قیمت بسیار پایین از شما خریداری خواهند شد.

خرید یک دستگاه استخراج می‌تواند ریسک‌های زیادی را متوجه خریدار کند که مهم‌ترینش ریسک ی است. امروزه در ایران از یک طرف به دلیل تحریم‌ها و از طرف دیگر به دلیل مشکلات گمرکی، امکان سفارش مستقیم ماینر از تولیدکننده و واردات دستگاه‌های ماینر، برای اغلب افراد ممکن نیست. به همین دلیل بیشتر استخراج‌کنندگان از واسطه‌ها دستگاه تهیه می‌کنند. برخی از این واسطه‌ها شرکت و وب‌سایت فروشگاهی دارند و برخی دیگر افراد حقیقی هستند که معمولا در وب‌سایت‌های درج آگهی مانند دیوار» فعالیت می‌کنند.

به دلیل عدم قانون‌گذاری درست، نوپا بودن صنعت ماینینگ در کل دنیا و سودآوری ماینینگ، این فضا پر از افراد سودجویی است که سعی در سوءاستفاده از ناآگهی مردم دارند. بنابراین یافتن یک فروشنده معتبر و آگاه بودن از نحوه خرید و تست دستگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه نکات مهمی را بازگو می‌کنیم که هر ماینر باید قبل از خرید دستگاه به آن توجه داشته باشد.

صدای بالای دستگاه‌ها، حرارت بالا و محل نگهداری را در نظر داشته باشید

یکی از دلایل اصلی فروش دستگاه‌های ماینر، صدای طاقت‌فرسای آن‌هاست. برخی از افراد در ابتدا بدون در نظر گرفتن صدای بالای دستگاه استخراج، اقدام به خرید می‌کنند و بعد به دلیل نداشتن مکان مناسب و صدای بالای آن‌ها مجبور به فروش می‌شوند. از طرف دیگر محل نگهداری ماینر باید کاملا بدون رطوبت و خنک باشد، چون دستگاه‌های استخراج حرارت بالایی تولید می‌کنند.

قدرتمندترین دستگاه، همیشه بهترین نیست

همانطور که گفتیم، دستگاه‌های استخراج تحت برندها و مدل‌های مختلف عرضه می‌شوند. این نکته را همیشه به یاد داشته باشید که قدرتمندتر بودن یک دستگاه به معنای مناسب بودن آن نیست. طول عمر و امکان استفاده طولانی مدت از دستگاه استخراج بسیار مهم است. برخی از دستگاه‌های ماینر سود بسیار بالایی را نشان می‌دهند، اما طول عمر پایینی دارند یا وزن و ابعادشان مناسب ماینینگ نیست.

بهتر است همیشه دستگاه استخراجی را انتخاب کنید که تولیدکننده معتبری دارد و امتحان خودش را پس داده است. یک دستگاه با کاربرد صنعتی که فارم‌های استخراج بزرگ از آن استفاده می‌کنند، بهترین گزینه برای خرید است، چون چنین دستگاه‌هایی عمر مناسب، وزن کم و طول عمر بالا دارند. هر چقدر که برند ضعیف‌تری را انتخاب کنید، ریسک شما بیشتر می‌شود.

همچنین مصرف برق دستگاه استخراج می‌تواند در مناسب بودن آن تاثیرگذار باشد. در جایی که هزینه برق پایین است، شما می‌توانید دستگاه پرمصرف‌تر اما ارزان‌تری را تهیه کنید و بالعکس در محل‌هایی که هزینه برق بسیار بالاست، بهتر است که دستگاه‌های ضعیف‌تر اما کم‌مصرف‌تر را برای ماینینگ در نظر بگیرید. به عنوان نمونه در حالت عادی دستگاه Antminer S17 Pro» از Whatsminer M20S» سودآوری بیشتری دارد، اما با تعرفه برق صنعتی یعنی زیر ۲۰۰ تومان، بازگشت سرمایه ام‌۲۰ بیشتر از اس ۱۷ پرو می‌شود.

درباره دستگاه مورد نظر خود به خوبی تحقیق کنید

در زمان انتخاب دستگاه استخراج، در مورد مدل مورد نظرتان به خوبی تحقیق کنید. مهمترین مواردی که باید درباره‌ی یک دستگاه ماینینگ بدانید عبارتند از:

  • هش‌ریت
  • مصرف برق
  • تعداد هش‌ برد
  • تعداد چیپ روی هر هش برد
  • کولینگ (تعداد و قدرت فن‌ها)
  • وزن
  • ابعاد
  • دمای مناسب محیط برای کار

احتمال خرابی دستگاه و امکان تعمیر آن را در نظر بگیرید

دستگاه‌های ماینر مانند هر دستگاه دیگری می‌توانند خراب شوند که نیاز به تعمیرات دارند. اصلی‌ترین قطعه در یک ماینر هش‌ برد» است. حتما قبل از خرید دستگاه این موضوع را در نظر داشته باشید که کدام ماینر موجودی قطعات و تعمیرکار بیشتری در ایران دارد. در زمان نگارش این مطلب، دستگاه‌های انت‌ماینر و واتس‌ماینر بیشترین قطعات و تعمیرکار را در داخل کشور به خود اختصاص می‌دهند.

به مدل و هش ریت دستگاه دقت کنید

گاهی اوقات برای یک مدل خاص، چندین دستگاه استخراج با هش ریت‌های مختلف عرضه می‌شود. مثلا برای دستگاه Innosilicon T3» سه مدل مختلف با قدرت‌های مختلف (۳۹، ۵۰ و ۵۴ تراهشی) در بازار وجود دارد. بعضی فروشندگان سودجو از ناآگاهی خریداران سوء‌استفاده می‌کنند و دستگاه‌های ضعیف‌تر را که قیمت کمتری دارند با قیمت مدل قدرتمندتر به فروش می‌رسانند. بنابراین حتما از قدرت هش مورد نظرتان اطمینان حاصل کنید.

قدرت هش و مدل یک دستگاه استخراج معمولا با برچسب بر روی آن حک شده است. همچنین می‌توانید شماره سریال درج شده روی دستگاه را با شماره سریال درج شده روی کارتن دستگاه تطابق دهید.

مشخصات فنی مهم در بیت کوین ماینر

قدرت پردازش

هش ریت قدرت پردازش بیت کوین ماینر است که واحد آن هش بر ثانیه است.

حالا سؤال پیش می‌آید که هش چیست؟

هش در واقع تعداد حدس‌های ماینر است که برای حل توابع موجود می‌زند. هر چه هش ریت یک بیت کوین ماینر بیشتر باشد قوی تر کار می‌کند و در نتیجه استخراج بهتری نیز خواهد داشت.

میزان مصرف انرژی

همان‌طور که در بالا گفتیم برای تمامی ماینرها توجه به میزان مصرف برق و انرژی حائز اهمیت است.

بیت کوین ماینرها مصرف انرژی بالایی دارند اما در کنار آن باید به میزان بازده  نیز توجه کرد. توان بیت کوین ماینرها از چند وات تا چند هزار کیلووات متغیر است.

همچنین میزان تولید صدای بیت کوین ماینرها گاهی به‌اندازه‌ صدایی است که یک جاروبرقی تولید می‌کند. با این تفاوت که جارو برقی نهایتا 20 دقیقه روشن است اما ماینر باید 24 ساعته روشن باشد.

ماینر دست دوم نخرید یا ده برابر بیشتر دقت کنید

خرید ماینر دست دوم مثل هر کالای دیگری ریسک بسیار بیشتری نسبت به خرید دستگاه نو دارد. فراموش نکنید که ماینر معمولا ۲۴ ساعته روشن است و طبیعتا هر چه زمان کارکرد دستگاه دست دوم بالاتر باشد، طول عمر مفید آن دستگاه کمتر است.

از آنجایی که ماینر دست دوم می‌تواند خراب یا فاقد کارکرد واقعی خود باشد، حتما ۲۴ الی ۴۸ ساعت مهلت تست از فروشنده بگیرید. ظاهر فیزیکی دستگاه و منبع تغذیه آن را هم به خوبی بررسی کنید. درباره‌ی قیمت دستگاه دست دوم در وب‌سایت‌های درج آگهی جستجو کنید تا به یک قیمت میانگین برسید. حتما دستگاه دست دوم را به صورت حضوری و در مکانی مناسب (مثل خانه یا مغازه فروشنده) تحویل بگیرید.

معمولا با نگاه کردن به داخل دستگاه از لا به لای فن می‌توانید حدس نزدیکی نسبت به شرایط نگهداری بزنید. یعنی اگر گرد و قبار کمی روی هش‌بردها نشسته بود، نشان‌دهنده وضعیت مناسب نگهداری است. در صورتی که ظاهر دستگاه نامناسب بود، بهتر است دستگاه را نخرید چون به احتمال زیاد مالک قبلی در شرایط نامناسبی از دستگاه نگهداری کرده است.

درباره ماینر اورکلاک شده احتیاط کنید

برخی از استخراج‌کنندگان با استفاده از فریم‌ور غیررسمی، ماینر خود را به اصطلاح اورکلاک» می‌کنند. یعنی با شکستن محدودیت‌هایی که توسط شرکت روی ماینر اعمال شده است، قدرت آن را تا حد زیادی افزایش می‌دهند. این کار بسیار پر ریسک است چون مصرف برق و دمای دستگاه را افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث سوختن پاور یا آسیب به خود دستگاه شود. بنابراین سعی کنید ماینر اورکلاک شده نخرید یا در صورت خرید، جوانب احتیاط را بسنجید.

دستگاه را از نظر فیزیکی و ظاهری بررسی کنید

حتما دستگاه‌ استخراج را از نظر فیزیکی به خوبی بررسی کنید. بدنه، پاور، چراغ‌ها، فن‌ها، پورت‌ها، کانکتورها و تمام موارد ظاهری دستگاه را به خوبی چک کنید. دستگاهی که از نظر فیزیکی ضربه خورده باشد، عمر بسیار کمتری خواهد داشت. همچنین می‌توانید برای اطمینان بیشتر، دستگاه استخراج را محکم در دست‌هایتان بگیرید و چند بار تکان دهید تا از عدم جدا شدن قطعات داخل آن اطمینان حاصل کنید. فراموش نکنید که دستگاه‌های ماینر ممکن است از داخل کارخانه یا در زمان ارسال دچار آسیب فیزیکی شوند، بنابراین قبل از راه‌اندازی، خوب ظاهر آن را بررسی کنید.

 

بررسی بدنه و گرد و غبار روی فن و قطعات

وجود خط و خطش زیادی روی بدنه دستگاه یکی از نشانه‌هایی است که احتمال دست دوم بودن را افزایش می‌دهد. همچنین معمولا روی فن و قطعات دستگاه دست دوم، رد گرد وغبار باقی می‌ماند. قسمت سفید قطعات کارکرده، معمولا پس از مدتی به رنگ زرد در می‌آید.

بررسی سوکت‌های برق

اصلی‌ترین تفاوت میان ماینرهای کار کرده و نو، سوکت‌های شش پین برق هشبرد است که به دلیل جریان زیاد بعد از یک مدت کوتاه کار کردن، زرد رنگ می‌شوند و فرقشان با نو کاملا مشهود است.

با تمام این وجود، باز هم راه قطعی برای تشخیص وجود ندارد و بهتر است دستگاه نو از فروشنده‌های معتبر خریداری شود.

برای تست یک دستگاه استخراج، بهترین کار این است که آن را راه‌اندازی کنید و به مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت به استخر استخراج متصل کنید و طی این مدت بر نحوه کار آن نظارت داشته باشید. برای نظارت بر وضعیت ماینر فقط کافی است در پنل مدیریت دستگاه، قسمت وضعیت (Status) را چک کنید.

هر دستگاه استخراج دارای چند هش برد (در بیشتر دستگاه‌‌ها سه الی چهار عدد) است و هر هش برد تعدادی چیپ (Chip) دارد. قسمت Status در پنل مدیریت دستگاه استخراج، بهترین منبع برای اطلاع از وضعیت دستگاه است.

در مرحله نظارت و تست ماینر، باید اطلاعات زیر را در نظر داشته باشید که در قسمت Status ماینر قابل مشاهده هستند:

  • مدت زمان کار ماینر از زمان روشن شدن (Elapsed)
  • قدرت (هش ریت) در لحظه‌ (GH/S)
  • میانگین هش ریت (GH/avg)
  • سرعت فن (FanSpeed) – برحسب دور بر دقیقه (معمولا روی ۵,۰۰۰ الی ۶,۰۰۰ قرار دارد.)
  • فرکانس (Frequency)
  • هش برد (Chain یا Device)
  • چیپ‌ها (Chips یا ASIC)
  • دما (Temp یا Temperature)
  • وضعیت عادی و سالم (عدد 0 و Alive)
  • وضعیت غیرعادی (نشان x و Dead)

نتیجه‌گیری

عمل استخراج یا ماینینگ نیازمند دانش فنی در این زمینه است و شناخت دستگاه‌ها، مکان استفاده از دستگاه و شرایط موجود، توجه به مشخصات فنی دستگاه، میزان مصرف انرژی و در کنار آن توان دستگاه مواردی است که در خرید ماینر باید مورد توجه قرار گیرد.

در واقع دستگاهی برای استخراج مناسب‌تر است که در کنار هش بیشتر مصرف انرژی کمتری نیز داشته باشد و دوره بازگشت سرمایه آن کوتاه‌تر باشد. زیرا هدف از ماینینگ در نهایت کسب درآمد بیشتر است.

همچنین توجه داشته باشید که در عمل ماینینگ دوره بازگشت سرمایه در بهترین حالت 8 ماه است و نباید انتظار درآمد زیاد در ماه‌های اولیه را داشت.


این روزها ماینینگ تبدیل به کار سختی شده.» ماینری که دوستم استفاده می‌کنه قدرت پردازش خیلی بالایی داره.» من یه ماینر خریدم ولی خیلی زود خراب شد.» می‌خوام ماینرم رو به یه استخر وصل کنم.»

اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی باشید که با دنیای ارزهای دیجیتال سر و کار دارند، حتما جملاتی مشابه عبارات بالا زیاد به گوشتان می‌خورد. حرف چگونگی ماینینگ و انتخاب ماینر مناسب این روزها حسابی بر سر زبان‌ها افتاده؛ ولی ماینر دقیقا چه چیزی است و چطور منجر به استخراج ارزهای دیجیتال می‌شود؟

ماینر چیست ؟

یک مدار مجتمع با کاربری مشخص

یک مدار مجتمع با کاربری مشخص (ASIC) دستگاهی است که تنها برای هدف استخراج ارزهای دیجیتال طراحی شده است. این محاسبه‌گر کوچک، شامل سری تراشه‌هایی است که یک سیستم را تشکیل می‌دهند. به طور کلی هر ماینر برای استخراج یک ارز دیجیتال به خصوص یا یک سری ارزهای دیجیتال از پیش تعیین شده، طراحی شده است. بنابراین یک اسیک ماینر بیت کوین، فقط قادر به استخراج بیت کوین است.

دستگاه ماینر چطور پدید آمد؟

به وجود آورنده بیت کوین در نظر داشت بیت کوین با استفاده از CPUهای معمولی روی لپتاپ‌ها و کامپیوترهای شخصی استخراج شود. در روزهای اولیه پیدایش بیت کوین، ماینرها (افرادی که بیت کوین استخراج می‌کنند) با استفاده از کامپیوترهای شخصی به کسب درآمد از استخراج می‌پرداختند. این فرآیند کار راحتی بود؛ چون ارزش بیت کوین‌های استخراج شده نه تنها کفاف هزینه برق و استهلاک کامپیوتر آنها را میداد، بلکه در آخر سود چشمگیری هم برایشان به همراه داشت. با گذر زمان و همراه با پیچیده‌تر شدن بلاک چین‌ها، کامپیوترهای خانگی دیگر مثل قبل از پس این فرآیند برنمی‌آمدند و یک جورهایی دخل و خرج فرآیند استخراج با اختلاف شدیدی مواجه شد. در اواسط سال ۲۰۱۳، سخت‌افزارهای خانگی در فرآیند استخراج در تنگنا قرار گرفتند و به دستگاه‌های ماینر اجازه پیشی گرفتن دادند.

هر روز تراکنش‌های بیشتر و بیشتری به وجود می‌آمدند و منابع محاسباتی مورد نیاز برای ایمن‌سازی و تائید این تراکنش‌ها به طور نمایی در حال افزایش بودند. سازمان‌های استخراج برای کاهش هزینه‌ها دست به هر کاری در دفاتر کل زدند؛ از نقل مکان به نزدیکی منابع برق ارزان قیمت حوالی سدها تا سرمایه‌گذاری در انبارهایی پر از اسیک ماینر. تحقیقات گسترده‌تر در حوزه علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر باعث به وجود آمدن پیشرفت‌هایی در بهره‌وری الگوریتم، بهره‌وری نرم‌افزار و بهره‌وری سخت‌افزار شد. اگر سرعت پیشرفت قابل دسترس در سخت‌افزار و نرم‌افزار نتواند از سرعت محاسباتی پیچیده بلاک چین پیشی بگیرد، استراتژی‌های کاهش هزینه و حداکثرسازی منفعت باید خودی نشان بدهند. فرقی نمی‌کند که ساتوشی ناکاموتو در تصور اولیه‌اش از بلاک چین این مسئله را پیش‌بینی کرده باشد یا نه، ولی استخراج ارزهای دیجیتال در مسیر توسعه با موانع عظیمی مواجه شده است.

استخراج ارز دیجیتال با سرعت بالا و مصرف برق پایین. ای‌سیک‌ها در نتیجه توسعه و پیشرفت بلاک چین‌ها و افزایش سختی شبکه و به دنبال آن عدم سودآوری کارت‌های گرافیک برای استخراج برخی ارزها ایجاد شدند.

هر ارز دیجیتالی، الگوریتم رمزنگاری هش مخصوص خود را دارد و ماینرهای ای‌سیک‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند با استفاده از آن الگوریتم خاص کار استخراج را انجام دهند.

به عنوان مثال ماینرهای ای‌سیک بیت کوین به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند الگوریتم هش SHA-256 را محاسبه کنند. این بدان معناست که این دستگاه‌ها قادر خواهند بود که هر ارز دیگری مانند بیت کوین کش، که مبتنی بر الگوریتم مشابهی است را نیز استخراج کنند.

موانع در حال افزایش برای ورود به حوزه استخراج مربوط به مسئله دوباره متمرکز سازی بعد از غیرمتمرکز سازی می‌شوند. در حالی که هدف بلاک چین غیرمتمرکز سازی امنیت و پردازش در برقراری یک سیستم همتا به همتا است، استخراج مبتنی بر گواه اثبات کار و اسیک ماینرها به طور فزاینده‌ای به یک مسئله متمرکز تبدیل شده‌اند. به عبارت دیگر، تنها اشخاص و شرکت‌هایی با جیب‌های بزرگ قادر هستند وارد عرصه استخراج شوند و همچنان سود کنند. در حالی که کاربران بلاک چین‌های مبتنی بر گواه اثبات کار هنوز می‌توانند قدردان امنیت و گمنامی استفاده از این شبکه‌ها باشند، دانستن این مسئله ناراحت‌کننده است که بزرگترین بخش برق اداره کننده این شبکه و همچنین مجموعه توکن‌ها و کوین‌های جدید هر دو به سمت گروه خاصی از مردم می‌روند که سازمان‌ها و شرکت‌های مرکزی نام دارند.

خوشبختانه، سازندگان آلتکوین‌های جدید به هنگام طراحی بلاک‌ها و طراح‌های استخراج غیرمتمرکزتر، این نگرانی‌ها را در نظر گرفته‌اند. در حالی که بعضی توسعه‌دهندگان بلاک چین برای بازداشتن تجهیزات اسیک از الگوریتم‌های جایگزین استخراج استفاده می‌کنند، بقیه ایستم‌های بلاک چین به دلیل استفاده از طرح‌های گواه جایگزین، مثل گواه اثبات سهام (POS) در حال کسب محبوبیت بیشتری هستند. در حال حاضر، در دورانی به سر می‌بریم که جوامع بلاک چین با هدف پیدا کردن تاثیرگذارترین و قابل دسترس‌ترین طرح‌های اجماع و غیرمتمرکزترین شبکه‌ها، در حال تست شدن هستند. تاثیری که سرمایه‌گذاری ماینر اسیک روی ایستم‌های ارزهای دیجیتال داشت، تکنولوژی بلاک چین را وارد مسیر جدیدی کرد؛ و قطعا مباحث لازم برای تجدیدنظر بر الگوریتم‌های بلاک چین، استخراج و طرح‌های ایجاد بلاک را آغاز کرد.


طی سال های اخیر استخراج ارز های دیجیتال بوسیله کامپیوتر های استاندارد که شامل همان cpu  های استاندارد اینتل یا AMD  و کارت گرافیک های متداول بود صورت میگرفت اما به مرور شبکه بیت کوین و همینطور دستگاه های ماین آن افزایش یافت و pc  ها کاربرد خود را در این زمینه از دست داد.

با از رده خارج شدن pc  ها در زمینه ماینیگ استخراج فقط با پردازنده های خاصی که Asic ماینر  نامیده میشوند ممکن است اما این به آن معنا نیست که pc  ها توانایی استخراج نداشته باشند ، بلکه با توجه به گسترش و سختی شبکه استخراج در حال حاضر نیاز به pc  هایی فوق العاده قدرتمند میباشد که عملا از نظر اقتصادی بصرفه نیست.

فرآیند استخراج بیت کوین

همانطور که گفتیم در ابتدا بیت کوین در سازگار cpu های استاندارد بود . با گذر زمان اشخاصی که در فرآیند استخراج فعالیت میکردند متوجه شدند که استفاده از GPU  های کارت گرافیک استخراج آن ها را افزایش میدهد و بعد ها بعد ها پردازنده های گرافیکی بکار رفته در ASIC  استفاده شد.

در کل پروسه استخراج بیت کوین شامل موارد زیر است :

  • خرید اسیک ماینر یا همان ماینر متناسب با نیاز و بودجه خود
  • استفاده از یک کیف پول ایمن بیت کوین
  • وصل شدن به یک استخر برای استخراج و شروع عملیات

شبکه بیت‌کوین غیرمتمرکز است و هزاران کامپیوتر و دستگاه استخراج در سرتاسر دنیا، وظیفه پردازش تراکنش‌ها و تولید بیت‌کوین‌های جدید را بر عهده دارند.

بنابراین زمانی که یک نفر به شخص دیگری بیت‌کوین ارسال می‌کند، باید این تراکنش‌ها به روشی تایید شوند و تغییرات لازم در شبکه صورت بگیرد. باید صحت این تراکنش بررسی شود و موجودی کیف پول‌‌ها در بلاک‌چین به روزرسانی شود.

کار استخراج‌کنندگان بیت‌کوین دقیقا همین است. آنها با دستگاه‌های خودشان کار تایید تراکنش‌ها را انجام می‌دهند.

بخشی از کارمزد تراکنش‌ها نیز به عنوان دستمزد به استخراج‌کننده می‌رسد. البته با استخراج یک بلاک، مقداری بیت‌کوین نیز تولید می‌شود که بین استخراج‌کنندگان آن بلاک تقسیم می‌شود.

این فرایند بطور خودکار انجام می‌گیرد و استخراج‌کننده دخالتی در انتخاب تراکنش ندارد. تراکنش‌ها صرفا براساس میزان کارمزد اولویت‌بندی می‌شوند.

 

چرا افراد به دنبال دستگاه ماینر هستند؟

در ایران خرید بیتکوین  هر ساله طرفداران جدیدی پیدا می‌کند و از این رمزارز به عنوان وسیله پرداخت، انتقال وجه و سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

در این بین برخی هم به این فکر افتادند که خودشان بیتکوین تولید کنند و بعد از تحقیق و بررسی به این نتیجه رسیدند که بیت‌کوین مثل طلا از معدن استخراج می‌شود؛ با این تفاوت که این معدن در فضای وب است و دستگاه استخراج هم با آنچه در معادن طلا به‌کار می‌رود متفاوت است و اول باید بفهمند دستگاه ماینر چیست؟

چند سال اول که درجه سختی استخراج بالا نرفته بود، استخراج ارزهای رمزنگاری شده با کامپیوترهای استانداردی که شامل cpu های استاندارد اینتل یا AMD و کارت گرافیک‌های معمولی بود امکان پذیر بود؛ اما این روزها استخراج با این ابزار تقریباً غیر ممکن شده است و به دستگاه ماینر پیشرفته و مخصوص نیاز داریم.

ماینر ها تلاش می‌کنند با استفاده از ابزارهای متنوع استخراج به تعداد بیشتری از رمزارزهای استخراج نشده دست یابند و با فروش آنها به سود و درآمدزایی دست پیدا کنند.

به طور کلی ماینینگ فرآیند تأیید تراکنش‌های رمزارزها و ثبت آنها در دفتر کل توزیع استخراج است. این فرآیند به غیرمتمرکز سازی شبکه رمزارزها و افزایش امنیت شبکه کمک می‌کند و در نهایت رمزارز جدید ایجاد می‌کند.

 به شکل کاملاً ساده تراکنش‌های تأیید شده در بلوک‌ها جمع می‌شوند و برای اضافه شدن این بلوک‌های تازه به زنجیره بلوک‌های موجود یک پازل کدگذاری وجود دارد که از پیچیدگی‌های بالایی برخوردار است و باید حل شود. هر سیستمی که این پازل را حل کند پاداش می‌گیرد.

 

عوامل تاثیرگذار در ماینینگ کدام است؟

یکی از عوامل تاثیرگذار در ماینینگ (Nodes) یا همان نودها هستند، این گره‌ها تراکنش‌ها را در سراسر شبکه پراکنده می‌کنند. داده‌ها بین نودها در جریان هستند و این شما هستید با شناساندن نودهای جدید به شبکه رمزارزها فرآیند استخراج را تسریع می‌کنید. برخی از گره‌ها استخراج کننده هستند و معمولاً به آنها ماینر گفته می‌شود.

با حل کردن مسائل پیچیده ریاضی و قرار دادن آن در پاسخ بلاک به یک هش دسترسی پیدا می‌کند. وقتی اولین ماینر توانست به جواب هش دست پیدا کند، موفقیت آن به سایر نودهای شبکه اطلاع داده می‌شود.
با انتشار این خبر تمام ماینرهای دیگر، بلافاصله کار کردن روی آن بلاک را رها کرده و تلاششان را متوجه پیدا کردن آن در بلاک بعدی می‌کنند. ماینری که پیروز شده به عنوان پاداش چند پاداش جدید به دست می‌آورد. این یک فرآیند ریاضی بسیار پیچیده است که حل آن هر روز دشوارتر از قبل می‌شود.

 

برای انجام فرآیند ماینینگ به چه چیزهایی نیاز است؟

اگر دشواری استخراج و هزینه‌های استخراج بیت‌کوین برای شما مشکلی ایجاد نمی‌کند، برای ورود به دنیای ماینرها سه مرحله قابل اجرا وجود دارد:

۱. خرید دستگاه استخراج

۲. بکارگیری یک کیف پول امن و مناسب

۳. پیوستن به یک استخر برای انجام فرآیند استخراج

استخراج بیت کوین یکی از کارهای دشوار و البته هزینه‌بر است ولی شرکت‌های بزرگی هستند که با سرمایه‌گذاری مبالغ بالا، به اصلی‌ترین استخراج‌کنندگان بیت‌کوین تبدیل شده‌اند.

اگر شما به بیت‌کوین علاقه‌مند شدید، پس لازم است درباره ی استخراج بیت کوین نیز اطلاعات بیشتری کسب کنید.

استخراج بیت کوین یا همان Mining برای افرادی که سرمایه گذاری در بیت کوین را سودآور می‌دانند، جذاب است.

قبلا در سری مطالب آموزشی ارزهای دیجیتال، میزان سودآوری استخراج بیت‌کوین  را بررسی کردیم و یک نرم افزار برای استخراج ارزهای دیجیتال معرفی نمودیم.

در صورتی که در زمینه ارزهای دیجیتال اطلاعات کمی دارید، توصیه می‌کنیم این صفحه را بخوانید: ارز دیجیتال دقیقا چیست؟

در این مطلب قصد داریم به مباحث مقدماتی‌تر استخراج بیت‌کوین بپردازیم.

برای دریافت بهترین محتوای مرتبط با ارزهای دیجیتال در کانال تلگرام عضو شوید: عضویت در کانال ارز 101

.

 

نگاهی به استخراج بیت‌کوین

استخراج بیت‌کوین چیست؟ به فرایند تولید بیت‌کوین و پردازش تراکنش‌های بیت‌کوین، استخراج یا ماینینگ گفته می‌شود.

البته این تعریف بسیار ساده و پیش پا افتاده‌ای از استخراج است.

بیت‌کوین یک ارز دیجیتال است و انتشار آن در دست یک سازمان، شرکت یا دولت خاص نیست.

شبکه بیت‌کوین غیرمتمرکز است و هزاران کامپیوتر و دستگاه استخراج در سرتاسر دنیا، وظیفه پردازش تراکنش‌ها و تولید بیت‌کوین‌های جدید را بر عهده دارند.

بنابراین زمانی که یک نفر به شخص دیگری بیت‌کوین ارسال می‌کند، باید این تراکنش‌ها به روشی تایید شوند و تغییرات لازم در شبکه صورت بگیرد. باید صحت این تراکنش بررسی شود و موجودی کیف پول‌‌ها در بلاک‌چین به روزرسانی شود.

کار استخراج‌کنندگان بیت‌کوین دقیقا همین است. آنها با دستگاه‌های خودشان کار تایید تراکنش‌ها را انجام می‌دهند.

بخشی از کارمزد تراکنش‌ها نیز به عنوان دستمزد به استخراج‌کننده می‌رسد. البته با استخراج یک بلاک، مقداری بیت‌کوین نیز تولید می‌شود که بین استخراج‌کنندگان آن بلاک تقسیم می‌شود.

این فرایند بطور خودکار انجام می‌گیرد و استخراج‌کننده دخالتی در انتخاب تراکنش ندارد. تراکنش‌ها صرفا براساس میزان کارمزد اولویت‌بندی می‌شوند.

پس اگر یک تراکنش دارای کارمزد بالاتری باشد، زودتر تایید می‌شود زیرا استخراج‌کنندگان آنرا در اولویت پردازش قرار می‌دهند.

 

 

استخراج بیت کوین یکی از کارهای دشوار و البته هزینه‌بر است ولی شرکت‌های بزرگی هستند که با سرمایه‌گذاری مبالغ بالا، به اصلی‌ترین استخراج‌کنندگان بیت‌کوین تبدیل شده‌اند.

اگر شما به بیت‌کوین علاقه‌مند شدید، پس لازم است درباره ی استخراج بیت کوین نیز اطلاعات بیشتری کسب کنید.

استخراج بیت کوین یا همان Mining برای افرادی که سرمایه گذاری در بیت کوین را سودآور می‌دانند، جذاب است.

اما قبل از اینکه زمان و پول خود را صرف استخراج کنید توصیه می‌کنیم، راهنمای جامعی که ما درباره ی استخراج بیت کوین ایجاد کرده‌ایم را کامل مطالعه کنید. با ما همراه باشید.

 

تصویر نمادین از استخراج بیت‌کوین – استخراج بیت‌کوین صرفا از طریق کامپیوترها و سخت‌افزارهای مخصوص انجام می‌شود.

 

چرا بیت‌کوین استخراج می‌کنند؟

اینجا هم بحث پول در میان است.

بیت‌کوین یک ارز دیجیتال است که ارزش مشخصی دارد. افراد زیادی بیت‌کوین را در سرتاسر دنیا خرید و فروش می‎کنند.

استخراج‌کنندگان با استخراج بیت‌کوین، مقداری بیت‌کوین بدست می‌آورند و می‌توانند آنرا بفروشند و پول رایج کشورشان را دریافت کنند.

برخی تصور می‌کنند استخراج بیت‌کوین هزینه‌ای ندارد یا اینکه بسیار ساده و راحت انجام می‌شود.  با وجودیکه در استخراج بیت‌کوین بصورت مستقیم مبلغی بابت خرید بیت‌کوین خرج نمی‌شود ولی استخراج‌کننده پول زیادی را صرف خرید ماینرها (تجهیرات استخراج بیت‌کوین) می‌کند.

پس برای استخراج بیت‌کوین هزینه‌های دیگر نیز مانند هزینه خرید سخت‌افزارهای جانبی، هزینه برق و… را خواهید داشت.

اگر نخواهید از طریق استخراج، بیت‌کوین بدست آورید، راه دیگر این است که می‌توانید با پرداخت پول و بدون درگیر بودن در فرایند پیچیده استخراج، این ارز دیجیتال خریداری کنید.

البته یکسری فعالیت‌های دیگر نیز برای بدست آورن ارزهای دیجیتال وجود دارد و سایت‌هایی هستند که در آنها می‌توان با سرمایه‌گذاری یا صرف وقت، مقداری بیت‌کوین بدست آورد.

ماینر ها یا استخراج کنندگان ارز دیجیتال، هم جیب خوشان را پر پول می‌کنند و هم وظیفه حیاتی سرپا نگه داشتن شبکه ارز دیجیتال در بازار ارز دیجیتال را بر عهده دارند.

بنابراین، در حالت کلی؛ ماینرها، ارز دیجیتال را خریداری نمی‌کنند یا اینکه آنرا از شخص دیگری بدست نمی‌آورند، بلکه با صرف هزینه و انرژی آنها را تولید می‌کنند.

برای افزایش اطلاعات شما در زمینه ارزهای دیجیتال، باید به عرض برسانیم جمعا تعداد 21 میلیون بیت کوین می‌تواند ماین شود که بیش از 17.7 میلیون از آن استخراج شده است.

به غیر از بلاک اولیه بیت کوین به نام (genesis block) که توسط سازنده‌ی بیت کوین به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاده شده است، بقیه بیت کوین‌ها توسط ماینرها تولید شده‌اند.

فرایند استخراج بیت کوین هم جذاب و هم جالب است.

با نبود ماینرها، بیت کوین تمام نخواهد شد و همچنان قابل استفاده خواهد ماند ولی دیگر بیت کوین جدیدی تولیدی نخواهد شد.

اما بر اساس پروتکل اصلی بیت کوین، روزی خواهد رسید که استخراج بیت کوین به پایان خواهد رسید. یعنی بعد از 21 میلیون بیت کوین دیگر بیت کوینی برای استخراج وجود نخواهد داشت تا ایجاد شود.

پس از اینکه بیت‌کوین دیگری برای استخراج وجود نداشت، ماینرها همچنان وظیفه تایید تراکنش‌های شبکه بیت‌کوین را بر عهده خواهند داشت.

درآمد حاصل از استخراج بیت کوین برای ماینر ها چقدر است؟

بیت کوین‌ها در واحد هایی به نام بلاک توسط ماینر ها استخراج می‌شوند.

در حال حاضر پاداش استخراج هر بلاک، 12.5 بیت‌کوین است. بنابراین وقتی تراکنش‌ها در یک بلاک جای می‌گیرند و بلاک استخراج می‌شوند، به استخراج‌کنندگانی که در استخراج آن بلاک نقش داشتند 12.5 بیت‌کوین می‌رسد.

این 12.5 بیت‌کوین بین ماینرها تقسیم می‌شود.

با توجه به قدرت پردازش بسیار زیادی که برای استخراج یک بلاک از بلاک‌چین بیت‌کوین نیاز است، ماینرها به گروه‌های استخراج ارز می‌پیوندند تا با مشارکت همدیگر، بتوانند بلاک‌های بیشتری استخراج کنند. به این گروه‌های استخراج، اصطلاحا استخر (به انگلیسی Pool) گفته می‌شود. 

درسال 2009 میلادی که استخراج بیت کوین تازه شروع می‌شد، پاداش هر بلاک در حدود 50 بیت کوین بود. و در سال 2012 این پاداش به 25 بیت‌کوین کاهش یافت. با این وجود هر 4 سال یکبار پاداش استخراج هر بلاک بیت کوین به نصف خواهد رسید و تا در سال 2020 به 6.25 بیت‌کوین می رسد.

خرید ماینر مناسب

حال که متوجه شدیم ماینر چیست به بررسی تولید کنندگان این محصول میپردازیم. تولید کنندگان مختلفی که در تولید دستگاه ماینر فعالیت میکنند ، بدون جرات میتوان گفت کمپانی Bitmain  از پیشگامان این صنعت میباشد ، ماینر های این شرکت موسوم به Antminer  در سرتاسر دنیا به فروش میرسند ، با این تفاسیر شرکت های زیادی نیز وارد این صنعت شده اند که برخی از آن ها به هیچ وجه از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند.

این نکته را فراموش نکنید که تولید ماینرها بسیار محدود است پس هنگامی که قصد خرید Asic ماینر داشتید دقت کنید چه مدلی بروز است تا دچار خطا در استخراج سود و یا حتی زیان دهی نشوید.

مثال ساده آن ماینر S9  است که با الگوریتم SAH-256  بیت کوین و تمام ارزهایی که با این الگوریتم نوشته شده اند را استخراج میکند ، این مدل از سال ۲۰۱۶ تولید میشوند اما هرسال دچار تغییرات شده بطوری که سری ۲۰۱۸ آن توان پردازشی بالاتری نسبت به مدل پایه آن دارد.

نکته دیگری که بسیار مورد توجه است این است که هر مدل جدیدی که تولید میشود اغلب بصورت پیش فروش توسط تولید کننده در بازار با قیمت پایین تر عرضه میگردد و بعد از عرضه رسمی قیمت به مراتب بالاتری دارا میباشند. متسفانه خرید مستقیم با توجه به تحریم ایران ممکن پذیر نیست و برای خرید ماینر باید به واسطه مراجعه کنید.

نکات قابل توجه در خرید ماینر

حالا که فهمیدیم ماینر چیست و دانستیم نوع مناسب را چطور انتخاب کنیم میخواهیم به بررسی نکات قابل توجه در خرید ماینر بپردازیم.  مهمترین عواملی که در خرید Asic ماینر  باید به آن ها توجه کنیم شامل موارد زیر میباشد :

  • میزان هش ماینر

هش واحد پردازش بیت کوین است ، اگر بخواهیم از بحث های پیچیده و تخصصی دوری کنیم ، میتوانیم بگوییم هرچه رقم هش بالاتر باشد در آمد خروجی شما نیز بیشتر میشود.

  • کارآمدی ماینر

کار آمدی یعنی در نظر گرفتن مقدار در آمد و هزینه ای که دارید صرف میکنید به عبارت دیگر ، باید نوعی توازن بین این دو برقرار شود تا سرمایه گذاری شما در زمینه ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال به سود دهی برسد. مثلا در کشوری مثل کشور خود ما که هزینه برق خانگی بالاست به هیچ وجه صرفه اقتصادی ندارد حتما باید به فکر تهیه برق صنعتی باشید.

  • قیمت ماینر

عامل قیمت ، عاملیست که بشدت تحت تاثیر بودجه شما میباشد ، همینطور باید به این نکته توجه کنید که چه مدت طول میکشد سرمایه اولیه شما تامین شود و به سود دهی برسید. دقت کنید که هیچ کدام از عوامل قیمت یا میزان پردازش نباید به تنهایی مبنای خرید شما باشد. بطور جامع بهترین دستگاه از نظر کارآمدی دستگاهی است که هش بیشتر در ازای برق مصرفی کمتر ارایه کند.

الگوریتم‌های پشتیبانی شده توسط انت ماینرها

شرکت بیتمین الگوریتم‌های مختلفی را برای انت ماینرهای خود در نظر گرفته است. پرکاربردترین دستگاه‌های ای‌سیک عرضه شده به بازار از الگوریتم‌های زیر پشتیبانی می‌کنند:

الگوریتم SHA-256

اولین دستگاه استخراج ای‌سیک بر مبنای این الگوریتم و برای استخراج بیت کوین طراحی شد و در واقع شناخته‌شده‌ترین الگوریتم در دنیای ارزهای دیجیتال به شمار می‌آید. استخراج ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین، بیت کوین کش، کرون، پیرکوین، سیس‌کوین و … بر اساس این الگوریتم صورت می‌گیرد. دستگاه‌های Anminer S15، Antminer S11، Antminer S9 و Antminer S17 از جمله ماینرهای بیت مین هستند که با این الگوریتم کار می‌کنند.

الگوریتم Equihash

اکوئی‌هش یک الگوریتم بر مبنای اثبات کار است که توسط گروه تحقیقاتی دانشگاه لوگزامبورگ معرفی و توسعه داده شد. آن‌ها این الگوریتم را به منظور مقابله با مشکل سلطه دستگاه‌های ای‌سیک مختص استخراج بیت کوین و سکه‌های مشابه و تمرکززدایی در این صنعت طراحی کردند. از این الگوریتم برای استخراج ارزهایی مانند زی‌کش، زن‌کش، کومودو و … استفاده می‌شود. شرکت بیت مین دستگاه‌های انت‌ماینر Z9 mini، انت ماینر Z9 و انت ماینر Z11 را برای این الگوریتم تولید کرده است.

الگوریتم X11

این الگوریتم در زمان ایجاد ارز دیجیتال دش (Dash) پیشنهاد و ارائه شد. این الگوریتم 11 تابع هش را برای اثبات کار مورد استفاده قرار می‌دهد. ارزهایی از قبیل دش، مانیتری‌یونیت، اونیکس و … از این الگوریتم بهره می‌برند. انت ماینر D3 برای این الگوریتم ساخته شده است.

الگوریتم Scrypt

الگوریتم اسکریپت عملکردی امن برای تولید کلید بر مبنای رمز عبور است. برای هک کردن این الگوریتم، شما نیاز به حجم زیادی از حافظه با دسترسی تصادفی دارید. از این الگوریتم برای استخراج ارزهایی مانند لایت کوین، دوج کوین، ورج و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله ماینرهایی که این الگوریتم را استخراج می‌کنند، انت ماینر L3 و ++L3 است.

الگوریتم‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد از رایج‌ترین الگوریتم‌های دستگاه‌های انت ماینر هستند. از دیگر الگوریتم‌ها می‌توان به تنسوریتی (Tensority)، بلیک 256آر14 (Blake256R14) و بلیک 2بی (Blake2B) اشاره کرد. ذکر این نکته ضروری است که در حال حاضر شرکت بیت مین تنها به تولید دستگاه‌های استخراج مبتنی بر الگوریتم SHA-256 و Equihash می‌پردازد و عرضه سایر دستگاه‌ها را متوقف کرده است.

 

هنگام خرید انت ماینر به چه نکاتی باید توجه کنید؟

اولین چیزی که باید به آن توجه کنید قدرت دستگاه و یا نرخ هش است که به تراهش بر ثانیه (Th/s)، گیگاهش بر ثانیه (Gh/s) و واحدهای این‌چنینی بیان می‌شود. هر چه عدد این شاخص بزرگ‌تر باشد، محاسبات با سرعت بیشتری صورت می‌پذیرد و در نتیجه شانس دریافت پاداش استخراج بیشتر افزایش می‌یابد.

مصرف برق دومین ویژگی مهم دستگاه‌های ای‌سیک است. در نظر گرفتن این فاکتور در صورت استفاده از چند دستگاه به طور هم‌زمان و پاسخ‌گویی قدرت شبکه برق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کارایی انرژی و میزان بازده دستگاه از دیگر ویژگی‌های مهم و پیچیده است. فروشندگان این دستگاه‌ها معمولا این پارامتر را با نسبت انرژی مصرف شده به هش پردازشی (J/Th) بیان می‌کنند. هر چه این نسبت کوچک‌تر باشد، کارایی دستگاه بیشتر است.

ویژگی مورد بررسی دیگر قیمت دستگاه است. این فاکتور همیشه در هنگام محاسبه دوره بازگشت سرمایه مورد توجه قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر شما باید این نکته را در نظر بگیرید که زمانی که شما فرآیند استخراج را آغاز می‌کنید، درآمد چند ماه اول شما در واقع هزینه تجهیزاتی که خریداری کردید را پوشش می‌دهد و پس از آن به سوددهی خواهید رسید.

ویژگی‌های که شاید در مقابل دیگر موارد خیلی حائز اهمیت نباشد اما ارزش اشاره کردن را دارد، سروصدا و تولید گرمای این دستگاه‌ها است. همان‌طور که می‌دانید صدا و گرمای ایجاد شده توسط دستگاه‌های ای‌سیک زیاد است و اگر این موضوع برای شما اهمیت دارد، در هنگام خرید باید به آن توجه کنید و آن را مد نظر قرار دهید.

چند نمونه از شناخته‌شده‌ترین دستگاه‌های انت ماینر

 

انت ماینر S9

 

زمانی که اولین محموله انت ماینر S9‎ به دست استخراج‌کنندگان مشتاق رسید، میزان رضایت آن‌ها از این دستگاه باعث همه‌گیر شدن و معروف شدن آن شد. انت ماینر S9 خیلی زود به کارآمدترین ماینر ای‌سیک در بازار تبدیل شد و بسیاری از استخراج‌کنندگان آن را به عنوان استاندارد طلایی این صنعت می‌شناختند.

این دستگاه بر مبنای الگوریتم SHA-256 طراحی شده و برای استخراج بیتکوین کش نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. انت ماینر S9 در واقع نسخه جدید S7 است و بسته به نوع آن توانایی انجام محاسبات تا قدرت تراهش بر ثانیه (Th/s) را دارد.

شرکت بیت مین در معرفی این دستگاه مدعی شد که علاوه بر نصب آسان، دارای نرخ بازگشت سرمایه بالا نیز است. در بورد تامین برق انت ماینر S9 از 9 تراشه 16 نانومتری که از فناوری FinFET بهره گرفته، استفاده شده است.

از مزایای دیگر این دستگاه می‌توان به ریزپزدازنده‌های سریع مورد استفاده در کنترل پنل، سیستم خنک‌کننده خوب و ابعاد کوچک آن اشاره کرد. زمان تنظیم و راه‌اندازی دستگاه بسیار پایین است و پس از روشن کردن و وارد کردن پارامترهای اصلی در بخش تنظیمات، ماینر شما آماده استفاده است.

 

انت ماینر S11

پس از توقف تولید انت ماینر S9 و هم‌زمانی آن با زمستان ارز دیجیتال و در نتیجه آن رکود بازار استخراج ارزهای دیجیتال، شرکت بیتمین با تولید و عرضه انت ماینر S11 توانست اوضاع را کمی بهبود بخشد. الگوریتم پردازشی این دستگاه SHA-256 است و برای استخراج ارزهای مبتنی بر این الگوریتم مناسب است. در بورد این دستگاه از 252 عدد تراشه هش 16 نانومتری استفاده شده است.

این دستگاه مجهز به دو حالت معمولی و حالت ذخیره انرژی است که با توجه به آن نرخ هش و مصرف انرژی آن متفاوت است:

  • حالت معمولی: قدرت پردازشی 20.5 تراهش در ثانیه و توان مصرفی 1530 وات.
  • حالت ذخیره انرژی: قدرت پردازشی 17.5 تراهش بر ثانیه و توان مصرفی 1024 وات.

دستگاه انت ماینر S11 دارای یک پاور 12 ولتی متصل به دستگاه‌ است که این ویژگی شرایط حمل و نقل‌، نگه‌داری و راه‌اندازی را برای کاربران راحت‌تر کرده است. علاوه بر این انت ماینر S11 به 2 عدد فن خنک‌کننده پرقدرت مجهز است که عمل تهویه هوا و خنک نگه داشتن دستگاه را به خوبی انجام می‌دهد.

انت ماینرS17

در حال حاضر سود‌ده‌ترین ماینر ای‌سیک شرکت بیتمین، انت ماینر سری 17 (S17, S17 Pro, T17) است. در مارس 2019، بزرگ‌ترین تولیدکننده سخت‌افزار ماینینگ دنیا، خبر از آغاز فروش جدیدترین و پرقدرت‌ترین محصول خود یعنی Antminer S17 داد. این ماینرها بر مبنای الگوریتم SHA-256 طراحی شده‌اند و برای استخراج بیت کوین، بیت کوین کش و غیره می‌توان از آن‎‌ها استفاده کرد.

ویژگی خاص انت ماینر S17 قابلیت تغییر تنظیمات و استخراج در چند حالت متفاوت است که با توجه به انتخاب هر حالت کارایی دستگاه نیز به تبع آن تغییر می‌کند. برای مثال انت ماینر S17 Pro در 3 حالت مختلف استخراج به بازار عرضه شده است. این ماینر در حالت توربو دارای توان مصرفی ۴۵J/TH ، تحت حالت معمولی با توان ۳۹.۵ J/TH و در حالت کم قدرت نیز با ۳۶ J/TH عمل می‌کند.

در ساخت این سری از انت ماینرها، نسل دوم تراشه‌های استخراج 7 نانو‌متری به کار گرفته شد که در مقایسه با نسل پیشین خود یعنی انت ماینر‌های S15، بین 26 تا 36 درصد صرفه‌جویی در مصرف انرژی را به همراه داشت.

سه ویژگی مصرف انرژی پایین، عملکرد پیشرفته و سیستم خنک‌کننده کارآمد را می‌توان از مزیت‌های مهم این دستگاه برشمرد.

مزایا و معایب انت ماینرها

اگر بخواهیم به صورت خلاصه به بیان مزایا و معایب دستگاه‌های استخراج انت ماینر بپردازیم، می‌توانیم به نکات زیر اشاره کنیم:

مزایا

• تجهیزات این دستگاه‌ها عملکرد مناسب و خوبی دارند.

• به بروزرسانی مکرر نرم‌افزار نیاز ندارد.

• منبع تامین انرژی آن توان بالایی دارد.

• سیستم نیازی به اجزای اضافی ندارد.

• معمولا از نظر مصرف انرژی نسبت به سایر دستگاه‌ها بهینه‌تر هستند.

• راه‌اندازی آسان دستگاه

• حمل آسان

معایب

• در صورت خرابی دستگاه، تعمیر آن مشکل است.

• محدودیت در الگوریتم‌هایی که پشتیبانی می‌کند.

• سر و صدا و گرمای تولیدی زیاد است.

 

سوالات رایج درباره اسیک ماینر

در ادامه قصد داریم برخی سوالات رایج کاربران درباره اسیک ماینر را مطرح کرده و به آنها پاسخ دهیم:

آیا من می‌توانم یک اسیک ماینر سفارشی بسازم؟

ساختن اسیک ماینر امکان‌پذیر است ولی در نظر داشته باشید که برای این کار نه تنها باید با نرم‌افزارهای برنامه‌نویسی سر و کله بزنید بلکه باید سخت‌افزارهای مورد نیاز را هم به طور مناسب در کنار هم نصب کنید.

آیا با داشتن یک اسیک ماینر می‌توانم پول به دست بیاورم؟

بله می‌توانید؛ ولی این کار بستگی به تعداد کوین‌هایی که در طول زمان استخراج می‌کنید، قیمت سخت‌افزار مورد استفاده، هزینه برق و سایر فاکتورهایی از این قبیل دارد.

چطور بفهمم با استفاده از یک اسیک ماینر چقدر پول می‌توانم به دست بیاورم؟

برای فهمیدن این مسئله باید بدانید قدرت هش (هشت ریت) ماینر مورد نظر برای یک ارز دیجیتال خاص چقدر است و بعد با توجه به هزینه‌های برق، این مقدار را محاسبه کنید.

آیا با هر اسیک ماینری می‌توانم هر ارز دیجیتالی استخراج کنم؟

دستگاه‌های خاص برای ارزهای دیجیتال خاص طراحی می‌شوند. به زبان ساده، هر ماینری که برای استخراج بیت کوین ساخته شده باشد، می‌تواند هر چیزی که از رمزگذاری مورد استفاده در بیت کوین استفاده کرده باشد را استخراج کند.

 

با در نظر گرفتن نکاتی که گفته شد، این روزها استفاده از یک ماینر و به تنهایی استخراج کردن کاری عقلانی به نظر نمی‌آید. انجام این کار فقط منجر به هزینه‌های گزاف و حتی ضرر خواهد شد. متخصصان حوزه ارزهای دیجیتال پیوستن به یک استخر ماینینگ را کاری منطقی‌تر می‌دانند؛ چون با این کار شما ماینر خود را به شبکه‌ای از ماینرها وصل می‌کنید و به بالا رفتن قدرت استخراج شبکه کمک می‌کنید. به یاد داشته باشید قبل از انتخاب دستگاه اسیک ماینر، حتما تحقیقات و بررسی‌های لازم را به عمل بیاورید و دستگاهی را انتخاب کنید که با منابع و اهداف شما همخوانی داشته باشد. وبسایت‌های زیادی برای مقایسه قیمت کوین‌های مختلف و روند پیشرفت آنها در بازار وجود دارد .

نرخ هش یا هش ریت چیست؟

نرخ هش به زبان ساده یعنی دستگاه یا سخت‌افزار موردنظر، با چه سرعتی می‌تواند مسائل ریاضی را حل کند.

بنابراین نرخ هش که به ازای ثانیه محاسبه می‌شود، هرچقدر بالاتر باشد، درآمد بیشتری از استخراج ارز دیجیتال می‌توانید بدست آورید.

برخی از واحدهای شمارش نرخ هش:

KH/s: محاسبه کیلوهش در ثانیه یا یک هزارم هش در ثانیه

MH/s: محاسبه مگاهش در ثانیه یا یک میلیون هش در ثانیه

GH/s: محاسبه گیگاهش در ثانیه یا یک بیلیون هش در ثانیه

TH/s: محاسبه تتراهش در ثانیه یا یک تریلیون هش در ثانیه

PH/s: محاسبه پتاهش در ثانیه یا یک کوادریلیون در ثانیه

 

برای ماینینگ به چه تجهیزاتی نیاز دارم؟

شما برای انجام ماینینگ برخی از ارزهای دیجیتال می‌توانید از کارت گرافیک (GPU) استفاده کنید اما در حال حاضر برای استخراج بیت‌کوین، سیستم‌های خانگی و حتی سیستم‌های گرانقیمت و پیشرفته که برای کارهای گرافیکی و بازی کامپیوتری است صرفه اقتصادی ندارد.

فقط دستگاه‌هایی مخصوص که با نام ASIC شناخته می‌شوند قابلیت استخراج سودآور بیت‌کوین را دارا هستند.

قیمت دستگاه‌های ماینر بسیار متغیر است و معمولا برای دستگاه‌هایی که هش ریت بالاتری دارند قیمت بیشتری باید بپردازید. به خاطر وارداتی بودن این دستگاه‌ها، قیمت دلار نیز تاثیر زیادی در قیمت داخلی این دستگاه‌ها دارد.

ماینرها علاوه بر بیت‌کوین، گاهی به استخراج ارزهای دیگر که الگوریتم استخراج آنها اجازه استفاده از کارت گرافیک را می‌دهد نیز می‌پردازند.

بعضی از ماینرها به خصوص در استخراج ارز اتریوم، مبادرت به تجمیع چند کارت گرافیکی ارزان برای انجام ماینینگ می‌کنند.به این دستگاه‌ها ریگ استخراج (Mining Rig) گفته می‌شود.

ماینرها دقیقا چه کاری انجام می‌دهند؟

یک مثال برای توضیح اقدامات ماینر ها : من به 3 نفر از دوستانم، پاکت‌های نامه ای داده‌ام و برگه‌ای که حاوی یک عدد بین 1 تا 100 است، در درون این پاکت نامه‌ها وجود دارد. دوستان من مجاز هستند عددی برابر یا کمتر از آنچه من در نظر گرفته‌ام، حدس بزنند. بعلاوه ی اینکه دوستان من مختارند هر چند بار که دوست دارند حدس بزنند.

شما فرض کنید عددی که من در نظر دارم عدد 19 است. یکی از دوستانم عدد 21 را حدس می‌زند ولی چون این عدد بیشتر از 19 است، او برنده نیست. اما دو نفر از دوستان دیگرم یکی عدد 16 و دیگری عدد 12 را حدس زده اند. هر دوی این دوستان برنده هستند و بین آنها بر حسب اینکه به عدد 19 نزدیک باشند یا خیر، برتری وجود ندارد.

اگر در این فرض، دو نفر از دوستان من به طور همزمان به پاسخ صحیح برسند، منظق کار ما زیر سوال خواهد رفت. رسیدن دو نفر به پاسخ درست در استخراج بیت کوین اغلب اوقات اتفاق می‌افتد. ولی در انتها باید یک برنده وجود داشته باشد.

رمانی که چندین ماینر به پاسخ درست همزان برسند، شبکه بیت کوین از قانون 51 درصد پشتیبانی می‌کند. اغلب اوقات ماینری برنده می‌شود که تراکنش‌های بیشتری تایید کرده باشد.

حالا تصور کنید که این سوال را به جای اینکه از ۳ نفر بپرسم از میلیون‌ها نفر بپرسم و عددی که به آن اشاره می‌کنم بین ۱ تا ۱۰۰ نیست بلکه یک عدد ۶۴ رقمی هگزادسیمال است.

چگونه محصولات کسپرسکی از شما در برابر ماینر های وب حفاظت می کنند.
 

بحث در مورد ارز دیجیتال، ICO ها و BlockChain اسرار آمیز بر سر زبان ها ست. اما اگر شما فکر می کنید که این مسائل به شما هیچ ارتباطی ندارد، سخت در اشتباهید. در واقع امسال سال اوج گرفتن ارز دیجیتال بوده است. و در حالیکه مجرمان سایبری قبلاً علاقه کمی به آنها داشتند، اما حالا عاشق این روش هستند.
 

در حقیقت، کلمه " ماینر" به افرادی که ارز دیجیتال را استخراج می کنند و نرم افزارهایی که اینکار را انجام می دهند، بر می گردد. شما می توانید این نرم افزار ها را خودتان نصب کنید و به نفع خودتان از آن استفاده کنید.

اما ممکن است ماینری روی دستگاه شما باشد، بدون اینکه خودتان از آن با خبر باشید. این ماینر ممکن است توسط یک حمله کننده که به طریقی به کامپیوتر یا اسمارتفون شما دسترسی داشته است، نصب شده باشد. اگر این اتفاق بیافتد، ماینر ارز دیجیتال را از طریق دستگاه تان برای کسب درآمد استفاده می کند. به اینکار ماینینگ پنهان می گویند.
 

چرا AV ها ماینر ها را شناسایی می کنند؟

شما ممکن است بگویید: خب که چی؟ اینکار که به من ضرر نمی رساند. سرقتی که اتفاق نمی افتد. بگذاریم ماینر کارش را بکند" اما استخراج ارز دیجیتال برای فرد دیگر به دلایل زیر به نفع شما و کامپیوتر تان نیست:

استخراج ارز دیجیتال فرآیندی انرژی بری است. قدرت پردازنده و ویدئو کارت را به خود اختصاص می دهد و سرعت دستگاه را پایین می آورد، بنابراین شما ممکن است در حال انجام تکالیف هر روزه دچار مشکلاتی از قبیل کندی و قفل شدن سیستم شوید.
 

بار روی پردازنده و ویدئو کارت نه تنها بر عملکرد تاثیر می گذارد، مصرف انرژی را هم بسیار بالا می برد. وقتی ماینر در حال انجام است، کامپیوتر پنج برابر بیشتر از زمانیکه یک کار آفیس ساده انجام می دهد، برق مصرف می کند. در اینصورت قبض برق هم زیاد خواهد آمد.

بار اضافی به مدار الکتریکی هم فشار وارد می کند. و ممکن است به دستگاه آسیب دائمی بزند.
 

ماینر های پنهان اساساً از کامپیوتر شما تغذیه می کنند و مثل پارازیت می مانند. بنابراین شما باید از آنتی ویروس خود برای مسدود کردن ماینر ها سپاسگزار باشید. برای مثال،محصولات Kaspersky Internet  Security و Kaspersky Lab ابتدا مطمئن می شود که استخراج یا ماینیگ کار شما نیست، سپس ماینر را به عنوان یک تروجان شناسایی می کند و مانع از عملکرد آن می شود. اگر اطمینان کافی نداشته باشد، باز هم ماینر را شناسایی می کند اما به عنوان یک Not-a-virus و توجه شما را به حضور ماینر در سیستم جلب می کند ولی آن را به طور قطع در دسته بدافزارهای خطرناک قرار نمی دهد.
 

اگر شما خودتان ماینر نصب کرده باشید و نیاز به اطلاع رسانی آنتی ویروس در مورد آن نداشته باشید، می توانید آن را غیرفعال کنید. برای اینکار در تنظیمات نرم افزار  Kaspersky Internet Security ، گزینه Additional  و سپس گزینه Threats and Exclusions را انتخاب کرده و چک باکس Detect other software را غیر فعال کنید. آنتی ویروس جستجوی ماینرهای غیر مخرب را غیرفعال می کند. اتفاقاً این چک باکس به صورت پیش فرض هم غیر فعال است.
 

ماینر وب چیست و تفاوت آن با ماینرهای معمولی چیست؟

مشکل ماینرها کم بود، حالا باید در مورد وب ماینر ها هم بدانید. یک وب ماینر در اصل اسکریپتی ست که روی هاست یک وب سایت قرار می گیرد. وقتی کسی سایت را بازدید می کند، اسکریپت روی مرورگر اجرا می شود و شروع به استخراج ارز دیجیتال می کند.

این اسکریپت ها ممکن است در وب مستر سایت قرار بگیرند، ( برای کسب درآمد) یا توسط یک حمله کننده که دسترسی به ادمین سایت پیدا کرده است، به هاست سایت نفوذ کرده باشد. در هر دو مورد، هر کسی که وب ماینر را نصب کرده باشد، پول دریافت می کند و آنهائیکه ماینر را تولید کرده اند، درصدی از درآمد را کسب می کنند.
 

تفاوت اصلی بین وب ماینرها و ماینرها در این است که وب ماینر ها نیاز به نصب هیچ برنامه اضافی را در کامپیوتر ندارند، همه چیز در پنجره مرورگر اتفاق می افتد. از نظر آنتی ویروس، ممکن است ماینر شبیه تب یک مرورگر عادی باشد که منابع زیادی را مصرف می کند.

اما کامپیوتر کند می شود و صدای فن کامپیوتر زیاد می شود و قبض برق بعدی شوک آور خواهد بود. وب ماینرها همچنین در اسمارتفون ها و تبلت ها کار می کنند و خطر اصلی آنجا ظاهر می شود. بار اضافی روی دستگاه ممکن است آن را به طرز برگشت ناپذیری داغ کند و به بعضی از قسمت های دستگاه آسیب برساند.
 

محققان Kaspersky Lab معتقدند که وب ماینرها رایج ترین تهدید سال 20 خواهند بود. در سال 2017، راهکارهای امنیتی کسپرسکی اجرای وب ماینر ها را بیش از 70 میلیون بار متوقف کردند، و استفاده از چنین اسکریپت هایی تازه در حال اوج گرفتن است. رایج ترین وب ماینر که در اکثر موارد استفاده می شود، CoinHive است.
 

چگونه محصولات Kaspersky Lab از شما در برابر وب ماینر ها محفاظت می کنند؟

برای شناسایی یک وب ماینر ، راهکار امنیتی که روی کامپیوتر نصب شده است باید بدانید که در مرورگر چه اتفاقی در حال افتادن است. این ویژگی تا حدودی توسط Kaspersky Internet Security 2017 بکار گرفته شد، اما در Kaspersky Internet Security 20 و محصولات نسل بعدی کسپرسکی از جمله آخرین نسخه Kaspersky Free نیز وجود دارد.
 

بنابراین اگر شما آخرین نسخه های راهکارهای امنیتی را نصب شده دارید، خیالتان راحت باشد که آنتی ویروس وب ماینرها را پیدا کرده و متوقف می کند.

با اینکه در بعضی موارد ماینر ها بصورت عمدی در توسط کاربر نصب می شوند، اما وب ماینرها قطعا تهاجمی هستند و باید مسدود شوند. بنابراین، Kaspersky Internet Security 20 وب ماینرها را به عنوان بدافزار می شناسد و در اکثر موارد آنها را مسدود می کند، بدون توجه به اینکه چک باکس Detect other software انتخاب شده باشد یا خیر.

نتیجه گیری

برخی به دنبال مفهوم عبارت دستگاه ماینینگ چیست» در موتورهای جستجو هستند و به این فکر افتاده‌اند تا از این طریق درآمدی کسب کنند.

اگر به دنبال استخراج بیت کوین یا سایر رمزارزها هستید، باید تمام هزینه‌ها را محاسبه کنید و نسبت به سودی که به‌دست آورید بررسی کنید که آیا این سرمایه‌گذاری برای شما به‌صرفه خواهد بود یا خیر. در غیر این صورت ممکن است با دشواری‌هایی در راه سرمایه‌گذاری مواجه شوید.

 

 


این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

زکات علم، نشر آن است. هر وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.

همچنین وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.


تبلیغات

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

دانلود تمامی فیلم های ایرانی و خارجی معرفی محصولات زناشویی مجاز داستان رفیق شفیق لباس زیر ورزشی جوراب زنانه اروپایی ترک وکیل ابراهیمی - 09122724813 seo حاج قاسم سلیمانی مشاوره دینی و خانوادگی عکاسی